Microsoft Word chingiz aytmatov qiyomat lot ziyouz com doc
Download 0.94 Mb. Pdf ko'rish
|
chingiz aytmatov -qiyomat roman
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
94 kechagi kun kishilariga aylangaylar... Darvoqe, yana shuning uchun aytilgankim, bugunning odamlari o‘tgan kun ichra yashagaylar, lekin erta kun dunyoga kelguvchilar bugunni unutsalar, bu endi kulfat, hamma uchun kulfat... Avdiy o‘sha kun, pasxa arafasi kuni hayajonini bosa olmas, umidsizlikka tushardi. Havoning hali issig‘i qaytmagan arafayi hayit oqshomi past shahardagi sahobalar mahfuz kechaga yig‘ilgan go‘shani axtarib topishga urinardi. Shu go‘shada u non ushatdi, bu mening xilqatim dedi, may quyib uzatdi, bu mening halol qonim dedi, axir, o‘shanda bostirib kelayotgan xatardan, Iuda Iskariotning xiyonatidan ogoh qilmoq mumkin edi, ushbu qo‘rqinchli shaharni darhol tark etish, zudlik bilan yo‘lga otlanish mumkin edi. Xufton cho‘kib borardi. U qiyshiq-qing‘ir, ilonizi ko‘chalarda charx urib aylanar, o‘sha go‘shani izlar, xuddi bu yerda tanishi uchrab qoladiganday piyoda, ot-ulov mingan o‘tkinchilarning yuzlariga tikilib qarardi. Lekin, na uylariga kechki taomga oshiqayotgan va na do‘konlar yopilmay burun tez-tez kirib chiqayotganlar orasida u dardini aytgali bir kimsa topolmadi. Aksaran o‘tkinchilar esa Iso Masiho kimligini hatto bilmas ekanlar. Shaharda daydib yurganlar kammi? Bir rahmdil kishi uni qo‘yarda-qo‘ymay uyiga olib ketib mehmon qilmoqchi bo‘ldi. Ammo Avdiy minnatdorchilik bildirib, rad etdi. U Murabbiyni xavfdan ogoh qilmoqchi edi. Ko‘p hayajonlanganidan, darchalardagi chiroq shu’lalaridan, o‘choqlarda qaynayotgan turli taomlarning xushta’m hidlaridan, salqin bo‘lsin deb, yo‘llar va hovlilarga sepilgan suvlarning havoga ko‘tarilgan hovurlaridan uning boshi aylanib ketdi. Ko‘ngli behuzur bo‘ldi. Shunda Avdiy Hefsiman bog‘iga qarab ketdi. Murabbiyni musohib va cho‘liqlar bilan birga toat-ibodat qilayotgan bo‘lsa, shu yerdan toparman deb o‘yladi. Vo darig‘! Bu yerda ham kech bo‘lib qolgan, hech kimsa ko‘rinmasdi. Bog‘ huvillab yotar, Murabbiyni qurolli olomon ushlab olgan katta anjir daraxti atrofi ham kimsasiz edi. Murabbiy bashorat qilganday musohiblarning hammalari tumtaraqay qochib ketgan edilar... Moh olis-olis dengizlar va sohillar uzra suzar, tun yarmidan oqqan, subhi kozib pallasi yaqinlashgan, oqibati necha-necha asrlarga yetib ortadigan mash’um kun hademay otadi va u haqda insoniyat tarixida turli afsonalar to‘qiladi. Biroq Hefsimanda va uning yon-atroflaridagi qirlarda yastanib yotgan uzumzorlaru bog‘otlarda o‘sha soatda sukunat hukmron edi. Faqat butazorlarda tun qushlari sayrashar, olamni baqa ovozlari tutgan, mangu uyg‘oq Kedron esa kedrzor tog‘lardan qadim tosh o‘zanlaridan shaldirab, sharqirab, oy shu’lalarida yarqirab tushib kelar, necha-necha soylarga ajralib, bo‘linib ketar, so‘ng yana qo‘shilib, bir ulug‘ oqimga do‘nardi. Hammasi ming yillardan beri qanday bo‘lsa, shunday sokin va osuda edi. O’sha kecha zamin farahbaxsh va farovon edi. Yolg‘iz Avdiygina qo‘nim bilmas, hammasi qanday bo‘lishi kerak esa, xuddi shunday bo‘lgan,— u garchi bari nima bilan tugashini bilsa-da, hech narsani to‘xtatolmas, hech narsaning oldini ololmasdi. U o‘rtanib, kuyib yig‘lar, Xudo-Ertaga yolvorar, ammo foydasi yo‘q edi. Ushbu hodisot ro‘y bergandan buyon bir ming to‘qqiz yuz ellik yil o‘tganiga qaramay, sira buni aqliga sig‘dirolmas va o‘zini axtarib o‘tmish kunlar ichiga kirarkan, zamonlar osha evrila-evrila aloha uning taqdir ipi bog‘langan ibtido sari hayolan qaytib bordi. Dam ming yillar qa’riga kirib, dam tag‘in bugungi ko‘z o‘ngida bo‘lib turgan voqelikka, yelkalari, boshini tinimsiz savalab yog‘ayotgan dasht yomg‘iri ostiga qaytib, dam hayol ummoniga tolib, dam barcha tafsilotlarni birma-bir aql tarozusida o‘lchab, javob axtarardi. Va xolis niyatda tarixga nisbatan andak o‘zboshimchalikka yo‘l qo‘yar — Qiyomat haqidagi xiyla keyinroq yuzaga chiqqan fikrni bundan ancha ilgari yashab o‘tgan odamlarga nisbat berar,— Avdiy shu xususda qanday bo‘lmasin, Pontiy Pilatga aytilishini istardi. Binobarin, saltanatning har narsaga qodir noyibi Pilatning sharpasi hatto shu bugunga qadar hali butkul yo‘qolib ketmagandi. (Axir, Pilat, bo‘laman deganlar hozir ham ozmi?!) Avdiy Kallistratov voqealarni belgilashda shunday ilgarilab ketarkan, dunyoning azal qonuniyatlari garchi o‘zlarini ancha vaqt o‘tib oshkor qilsalar-da, lekin doim harakatda ekanligidan kelib chiqardi. Qiyomat kun g‘oyasi ham xuddi shunday edi — insoniyat aqlini yer yuzida qilingan barcha adolatsizliklar uchun bir kunmas-bir kun olinajak qasos o‘rtardi. Inson ruhining o‘z-o‘zini anglash fojialari nega endi Isodan boshlanadi. Xuddi ilgari hammayoq bo‘m-bo‘sh bo‘lganday? Kim o‘zi Iso? Nimaga kerak bularning bari? Nahot mangu tavba qilib o‘tmoq |
