Microsoft Word ernest xeminguey chol va dengiz lot ziyouz com doc
Download 260.98 Kb. Pdf ko'rish
|
Chol va dengiz
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
25 Uning nazarida, o‘zi ikki soatga yaqin dam olgan edi. Oy endi kech ko‘tarila boshlaganidan, u vaqtni aniq belgilay olmadi. To‘g‘risini aytganda, uning dam olishi shunchaki, xo‘ja ko‘rsinga bo‘lgan dam olish edi. U baliqning og‘irligini o‘z yelkasida boyagi-boyagi his qilar, shunday bo‘lsa ham chap qo‘li bilan quyruq plan-shiriga tayangan holda og‘irlikni imkoni boricha qayiqqa solishga urinardi. «Chilvirni qayiqqa bog‘lab qo‘yishim mumkin bo‘lganida, hamma narsa oppa-oson hal bo‘lgan bo‘lardi-qo‘yardi,— deb o‘yladi u.— Ammo u salgina siltana qolsa bormi, tamom, chilvir chirt uziladi ketadi. Men chilvirga tushadigan kuchni o‘z gavdam bilan beto‘xtov qirqib, har daqiqada kalavani ikki qo‘llab bo‘shatishga tayyor turishim kerak». — Ammo sen, axir, hali uxlaganing yo‘q-ku chol,— dedi u ovoz chiqarib.— Yarim kun va bir kecha, keyin yana bir kunduz o‘tsa hamki, sen hamon uxlaganingcha yo‘q, ha. U to‘polon ko‘tarmay, xotirjam to‘rgan mahalda, sen nima qilib bo‘lsa ham ozgina uxlab olishning g‘amini ye. Bo‘lmasa, kalovlanib qolasan. «Hozir miyam juda yaxshi ishlayapti,— deb o‘yladi u.— Hatto juda ham ravshan. Shunchalik ravshanki, go‘yo hamshiralarim bo‘lgan yulduzlarga o‘xshaydi. Ammo nima bo‘lganda ham, men uxlab olishim kerak. Yulduzlar ham uxlaydi, oy ham uxlaydi, quyosh ham uxlaydi va hatto oqim bo‘lmagan, jimjit sukunat cho‘kkan kezlari okean ham uxlaydi. — Uxlab olishni yodingdan chiqarma,— deb uqtiradi o‘ziga o‘zi chol. — Uxlashga o‘zingni majbur qil. Kalavadan bir amallab xoli bo‘lishning oson va to‘g‘ri yo‘lini axtar. Endi quyruqqa o‘tib, makrelni tozalab qo‘y. Eshkakdan qilingan tormoz esa, xudo ko‘rsatmasin uxlab qolguday bo‘lsang, nihoyatda xatarli bo‘ladi. — Ammo men uyqudan voz kechishim ham mumkin, — dedi u o‘ziga.— Ha, mumkin, biroq bu ham o‘lguday xavfli. U baliqni bezovta qilmaslikka harakat qilib, emaklab quyruq tomonga siljiy boshladi. «U ham ehtimol, pinakka ketayotgan bo‘lsa ajabmas,— deb o‘yladi u — Ammo men uning nafas rostlab olishini istamayman. U to jon berguncha qayiqni tortib borishi kerak». Quyruqqa yetib olgach, u aylanib baliqning butun og‘irligini chap qo‘liga o‘tkazdi, o‘ng qo‘li bilan esa pichoqni g‘ilofdan sug‘urib oldi. Yulduzlar bodrab-bodrab nurlanar, makrel ularning shu’lasida yaqqol ko‘zga tashlanar edi. Chol uning kallasiga pichoq sanchib, quyruqning taxta kati ostidan tortib oldi-da, oyog‘i bilan bosib turib, dumidan to ostki jag‘ining tagigacha chaqqon tilib chiqdi. So‘ng pichoqni qo‘ydi. O’ng qo‘li bilan baliqning ichak-chavog‘iyu, jabrasini sug‘urib oldi. Uning qorin qopchig‘i og‘ir va shilimshiq edi. Tilinganda, ichidan ikki uchar baliq chiqdi. Ular hali buzilmagan, qattiqqina edi, chol har ikkovini ham qayiq tubiga yonma-yon qo‘ydi, ichak-chavoqlarni esa dengizga uloqtirdi. Ular cho‘kkan joyda yaltillagan iz qoldi. Yulduzlarning rangsiz shu’lasida makrel iflos bo‘z tusiga kirgan edn. Chol baliq boshini oyog‘i bilan bosib turib, uning bir yonidan terisini shilib oldi. Keyin makrelni ag‘darib qo‘ydi va ikkinchi yonining terisini shildi. Go‘shtini boshidan to dumigacha tilib chiqdi. Makrel skeletini dengizga uloqtirgach, suvda doiralar paydo bo‘ladimi, yo‘qmi deb, qarab turdi, ammo sekin-sekin cho‘kib borayotgan baliq ashqol-dashqoli-ning yaltiroq izidan boshqa hech vaqo ko‘rinmadi. Chol o‘girilib oldi, har ikkala uchar baliqni makrel bo‘laklari orasiga qo‘ydi va pichoqni g‘ilofiga solib, yana qayta qayiq burniga tomon ohista o‘tib oldi. Uning yelkasi chilvir zalvoridan egilgan, o‘ng qo‘li bilan esa baliqni tutib borardi. Joyiga qaytib kelgach, makrel bo‘laklarini taxtalar ustiga terdi, bularning qatoriga uchar baliqlarni qo‘ydi. Shundan keyin chilvirni yelkasining hali lat yemagan joyiga surib oldi va yana og‘irlikni planshirga tayangan chap qo‘liga o‘tkazdi. Bort osha engashib, uchar baliqni dengizda chayib oldi. Bu orada qo‘li ostida suvning qanday oqayotganiga ham e’tibor berdi. U makrel po‘stini shilganida, yaltirab qolgan qo‘li atrofida suvning doira yasab o‘tishiga mahliyo bo‘lib turdi. Hozir u avvalgidan sekiproq oqardi. Chol kaftining chetinn qayiq ziyiga ishqab turib, quyruq tarafga ohista suzib ketayotgan fosfor zarralarini ko‘rdi. |
