Microsoft Word Kalimaning uchinchi qismi Harflar haqida Mavlanov Bahodir word

Kurs ishining maqsadi.
Arabtilidagiyordamchi sO‘zlar haqida umumiy maʼlumotberish.
O‘zbektilidagiyordamchi sO‘zlar haqida umumiy maʼlumot berish.
Har ikkalatilidagiyordamchi sO‘zlarni qiyoslash.
Kurs ishining tuzulishi. Mazkur kurs ishi kirish, asosiy qism, ikkita bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar rO‘yxatidan iborat. Asosiy qismda beshta reja orqali mavzu yoritilgan.
Kurs ishining vazifasi. Kurs ishining mavzusidan kelib chiqqan holda arabvaO‘zbektilidagiyordamchisO‘zlarni rejalar asosida batafsil O‘rganish.

I-BOB. АRAB TILIDAGI YORDAMCHI SO‘ZLAR

1. Arab tilidagi yordamchi sO‘zlar haqida umumiy maʼlumot

Arab tilida yordamchi sO‘zlarga muqobil tarzda harflar degan termin ishlatiladi.

Harflarning har xil turlari: tuzilishiga qarab, bajaradigan vazifalariga qarab, xususiyatlariga qarab ajratiladigan turlari mavjud. Harflar tuzilishiga ko‘ra besh turga bo‘linadi. Ular:
1. Bir harfdan tashkil topgan harflar (uxodiyya).
2. Ikki harfdan tashkil topgan harflar (sunoiyya).
3. Uch harfdan tashkil topgan harflar (sulosiyya).
4. To‘rt harfdan tashkil topgan harflar (ruboiyya).
5. Besh harfdan tashkil topgan harflar (xumosiya) harflaridir.
Bajaradigan vazifalariga ko‘ra quyidagilar:
1. Javob harflari.
2. Nafiy harflar.
3. Shart harflari.
4. Taxsis (xoslashlik) harflari.
5. Masdariya harflar.
6. Tanbeh harflari.
7. Istiqbol (kelajak) harflari.
8. Tavkid harflari kabilar.
Bundan tashqari yana jar harflari, bogʼlovchi harflar, nido harflari, feʼllarni nasb yoki jazm qiluvchi harflar bor.
Endi harflar bilan birma-bir tanishib chiqsak. Bunda asosiy yo‘limiz, harflarni shakliga qarab sinflab, keyin ularni batafsil misollar yordamida tushuntirib o‘tamiz.
Harflarni chalkashlik bo‘lmasligi uchun shunday qilsak, so‘ngra ularni vazifalariga qarab ularni turlarini qisqacha bayon qilib o‘tamiz. Misollarda “Hikmat mo‘ʼmin kishining yo‘qotgan narsasi. Qaerda topsa uni oladi”, degan hikmatga binoan avvalambor Qurʼoni karim va hadisi sharifdan, so‘ng hikmatli kitoblardan iqtibos keltirib o‘tishga harakat qildim.
Аrab tilida harflar uncha ko‘p emas. Ularning soni saksontadan oshmaydi. Lekin, baʼzi naxviy olimlar ismga dalolat qilgan suzlarni bajargan vazifasiga ko‘ra harflar qatoriga qo‘shganlar. Аrab tilida mabniy (bino qilingan) va mo‘ʼrab (eʼroblanadigan) degan atamalar mavjud. Qaysiki suzning oxiri o‘zgarmasa, uni mabniy deyiladi. Qaysiki suzning oxiri omillar sababli o‘zgarsa, uni mo‘ʼrab deyiladi. Harflar shu guruhning birinchi qismiga taalluqlidir. Yaʼni ular hammasi mabniydir.
Harflar bilan birma-bir tanishib chiqsak. Аvvalo, faqat bitta harfdan iborat bo‘lgan harflar to‘gʼrisida. Ular 13 tadir: