Microsoft Word kemal- içindekiler

 
2. Teknoloji-İdeoloji ve Küreselleşmenin Diyalektik Olarak Sunduğu Çıkış 
Yolu  
Demokrasi ve insan hakları, küreselleşmenin bütün olumsuz etkilerine karşın, 
insanlığın önüne nasıl bir çıkış yolu sunduğunu anlamak için, çözümü 
küreselleşmenin diyalektiğinde ararken, çok kısaca insanlığın gelişme ve 
değişmesindeki teknoloji-ideoloji sarmalına bakmak gerekmektedir. Bildiğimiz 
gibi, toplumlar bir teknoloji-ideoloji sarmalında gelişir ve değişir. Tarım 
devrimi, tektanrılı dinler; Endüstri Devrimi de milliyetçilik ideolojileri 
aracılığıyla insanlığı biçimlendirmiştir. Yani önce Tarım Devrimi olmuş, 
arkasından gelen tektanrılı dinler, bütün dünyayı, bu dinlere göre 
biçimlendirilmişlerdir. Bu dinlerin dünyayı yöneten kuralları da birbirine çok 
benzer. 
Ayrıntıları bir yana bırakırsak, hepsi insan oğlunun Tarım Devrimi aşamasında 
yerleşik düzene geçmesiyle, bir üretim aracı haline gelmiş olan toprağın 
mülkiyeti üzerine kurulu bir toprak ağalığı yönetimini, din ile de destekleyerek, 
üretimi ve düzeni, toprağa bağımlı köle-köylüler aracılığıyla devam ettirmeye 
yöneliktedir. Papa ya da Halife, toprak ağalığına dayalı bu düzenin dinle de 
desteklenen yönetici simgesidir. 

---

107
Yönetim konusunda düşünce ayrılıkları farklı yönetimin anlayışları ortaya 
çıkınca, siyaset dinle belirlendiğinden, tektanrılı dinler, çeşitli mezheplere 
bölünmüş, her muhalefet adeta yeni bir mezhep veya yeni bir tarikat 
oluşturmuştur. Tarım Devrimi teknolojisinin oluşturduğu bu teknolojik 
düzenlemeye dayalı yapılanma sonucunda, Endüstri Devrimi teknolojisiyle 
sarsılmıştır. Endüstri Devrimi; bir yandan, gelişen sermaye sınıfının diyalektik 
olarak güçlendirdiği vatandaş-kenti işçileri üretmiş, öte yandan büyüyen Pazar 
arayışları içinde milliyetçilik ideolojisini doğurarak, günümüzdeki ulus-
devletleri yaratmıştır. 
Bu süreç içinde gelişmeye başlayarak günümüze gelen insan hakları ve 
demokrasi gibi kavramlar ise 1991 yılında Sovyetler Birliği yıkılan ve soğuk 
savaş bitene kadar dünya üzerine de genel bir kabul görmemiştir. 
Günümüzde, insanlığın Tarım ve Endüstri devrimlerinden sonra yaşamakta 
olduğu üçüncü büyük teknolojik devrim olan İletişim-Bileşim Devriminin 
ideolojisi, insan hakları yani demokrasi gibi görünmekle birlikte, sonuç şimdilik 
belirsizdir. Çünkü belirttiğimiz gibi, toplumlar tekdüze doğrusal bir çizgide 
değil, diyalektik bir mantıkla, zıtların etkileşimi biçiminde gelişmektedir. Nasıl 
Tarım Devrimini izleyen yıllarda tektanrılı dinler insanlığı biçimlendirmişlerse, 
unutmamalı ki, yeni siyasal ve toplumsal oluşumlar da her dinin içinde yeni 
mezhepler de ortaya çıkmış ve insanlık bu değişimlerden etkilenmiştir. Bu 
yapının üzerine gelen Endüstri Devrimi ve onun ideolojisi olan milliyetçilik, 

---

108
dinleri ortadan kaldırmamış, kimi zaman tam tersine, dinler ya da mezhepleriyle 
bütünleşerek, milliyetçilik çizgisindeki ayırımları daha da kesinleştirmiştir. 
Milliyetçilik ideolojisi, toplumla diyalektik bir etkileşim içinde, bir kolu faşizme, 
bir kolu komünizme, bir kolu da demokrasiye giden bir biçimde gelmiştir. Tarım 
Devriminin örgütlenmesi olan din-tarım imparatorlukları Birinci Dünya Savaşı 
sonunda, Endüstri Devriminin getirdiği milliyetçiliğin bir kolu olan faşizm, 
İkinci Dünya Savaşı sonucunda, öteki kolu olan sınıf Diktatörlüğü, soğuk savaş
sonunda çökmüşlerdir. Şu anda insan hakları ve demokrasi, İletişim-Bileşim 
Devriminin ideolojisi olacak gibi görünmektedir. 
İşte küreselleşmenin diyalektik olarak insanlığa sunduğu çıkış yolu da buradadır. 
Küreselleşmenin tüm olumsuz etkenlerine karşın, gerek çağın gerekleri, gerek 
İletişim-Bileşim teknolojisinin yaygınlaşması, gerekse tarihten gelen gelişme 
eğilimlerinin birikimi, insanlığın önündeki insan haklarına dayalı demokrasi 
seçeneğini ciddi bir kurtuluş alternatifi haline getirmektedir.
44