Microsoft Word kemal- içindekiler

 
F. Radyo ve Televizyon ile Eğitimin Özellikleri
 
Hipotez 5’e göre radyo ve televizyon ile yapılan eğitimde kişiye, klasik 
eğitimde olduğu gibi yüzyüze gelerek değil, ses yada hem ses hem görüntü 
olarak ulaşılır. Yayılma elektronik olduğundan, alıcı ve verici imkanlarının 
sağlanmış olması şartı ile, aynı anda çok geniş bir kitleye seslenme imkanı 
vardır. Geniş alana seslenebilme, gidebilme özelliğinin sonucu olarak ülkedeki 
çeşitli eğitim eşitsizliklerini giderici bir etkiye sahiptir. Bu eşitsizlikler genel 
olarak kadın-erkek, köy-kent, zengin-fakir ve bölgeler arası farklılıklardan 
kaynaklanmaktadır. Radyo ve televizyon ile yapılan eğitimden çeşitli 
gruplardaki kişilerin yararlanma imkanı vardır. Radyo ve televizyon ile yapılan 
eğitim, klasik eğitimde olduğu gibi tutucu değildir. Çoğunlukla güncel olaylara 

---

245
bağlantılı olarak örnekler verileceğinden günün teknolojik gelişimine uygun 
olarak programlar hazırlanacağından kişiye daha yakın, daha içten bir eğitim 
sağlar.
175
Örnekler bol olarak verilebilir. Bu özellik, gerek ses olarak radyoda, 
gerekse ses ve görüntü olarak televizyonda yer alan eğitsel yayınlarda geçerli bir 
özellik olmasına rağmen, özellikle görüntü unsurunun yer almasından ötürü, 
televizyonda daha geçerlidir. Öğrenci-öğretmen ilişkisi yoktur. Bu tür eğitim 
kişiyi içinde bulunduğu her anında ulaşabilmektedir. Zorunlu bir öğrenim 
psikolojisi içerisinde olmayan kişinin, iletiyi daha anlaması algılaması 
mümkündür. Radyo ve televizyon, iletileri aracılığı ile daha canlı, daha ilgi 
çekicidir. 
Televizyon ve Radyo ile eğitim, değişik ölçütlere göre, farklı şekillerde 
sınıflandırılabilir. Bu sınıflamalar açısından, televizyonun haber ve bilgi 
vermeye yönelik programları, “tamamlayıcı eğitim” grubunda yer almaktadır. Tv 
ve Radyo programları arasında, mesleklerle ilgili bilgi ve becerileri aktaran; 
bireyi belirli alanlara yöneltmeyi amaçlayan; teknolojik gelişmelere ve 
gelişmelerin sonucunda ortaya çıkan duruma uyum göstermeye yardımcı olan; 
bireyin ufkunu genişletmeyi amaçlayan, bireyin demokratik yaşayışta yerini 
almasını sağlayan, temel bilgileri aktaran ve bireyleri çeşitli konularda 
175
KÖKSAL, Ülker, “TRT Kurumunun Ekonomik, Kültür ve Toplunsal Kalkınmadaki Rolü”, 
TRT Ankara, 1971 

---

246
aydınlatan programlar, “yaygın eğitim” kapsamına girmektedirler.
176
İzleyici ve 
dinleyici de; bilgi, beceri, duygu, düşünüş, kanaat ve tutumlar açısından, var 
olanı pekiştirmeyi veya değiştirmeyi, yenilerini kazandırmayı amaçlayan 
programlara, “eğitim fonksiyonlarını yerine getiren” veya “eğitici” programlar 
denilebilir. Bu programlar, çocuk, genç ve yetişkin olmak üzere değişik yaş 
gruplarında, farklı cinslere, farklı meslek gruplarına, farklı yerleşim 
birimlerindeki izleyici kümelerine yönelik olabilir.
177
Diğer kitle iletişim araçlarının özellikleriyle karşılaştırıldığında, televizyonun 
eğitim açısından önemli bir yere ve öneme sahip olduğu, televizyonun bireyin 
birden fazla duyu organını uyararak algılama, hafızada tutma ve öğrenmede 
kolaylık sağladığı ve bireyde öğrenme isteği uyandırdığı görülmektedir.
178
Televizyonla eğitim uygulamaları (özellikle gelişmiş ülkelerde), bireylerin, 
hayatın gerektirdiği temel bilgi, beceri ve alışkanlıkları kazanmalarına yardımcı 
olacak ve örgün eğitimle sağlanamayan temel eğitimi gerçekleştirecek şekilde 
kullanılmaktadır. Televizyonun bu şekilde kullanılması “fonksiyonel eğitim” 
olarak adlandırılmaktadır. Fonksiyonel eğitim ile ilgili uygulamalar, okuma-
yazma eğitiminden mesleklerle ilgili eğitime, sağlık ile ilgili eğitimden toplum 
176
Aziz, A. “Radyo ve Televizyonla Eğitim” , Ankara: A.Ü.E.F. EFAM, 1982,Yay. 2.
177
Özgen, M., “Radyo ve televizyonda Eğitim Yayınları”, (Yay. Haz.: C. Kavcar), Kitle İletişim 
Araçları Ve Eğitim Sempozyumu, Ankara: A.Ü. E.B.F., 1985,Yay. 137, s.20-22.
178
Aziz ,A, age, “Radyo ve Televizyonda Eğitim Yayınları”, s.24 

---

247
kalkınmasına ve üretime yönelik eğitime varıncaya kadar, çok çeşitli konu ve 
alanlarda gerçekleştirilmiştir.
179