Microsoft Word kemal- içindekiler

 
3. Küresel Çevre Politikalarında Düzey Sorunu 
Uluslararası çevre politikaları, çevre koruma alanında işbirliği çabaları ile ortaya 
çıkmıştır. İlk adım Roma Kulübü’nün yayınlattığı “Büyümenin Sınırları” 
sorunun küresel olduğunu ve çözümünün de ancak küresel olabileceğine ileri 

---

137
sürmüştür, birde devletler ve halklar arasındaki dayanışmacı ilişkinin devletler 
hukuku çerçevesinde biçimlenmeye başlamasıdır. 1972 Stockholm Bildirgesi 
Birleşmiş Milletler Şartı'na ve devletler hukuku ilkelerine göre, egemenlik 
hakları gereğince kendi çevre politikalarını uygulayabilirler, ancak bu türlü 
eylemleri nedeniyle başka bir devlete yada kendi egemenlik alanı dışındaki 
bölgelere zarar veremezler
70
ve yine verilen zararların ödenmesi ve sorumlulukla 
ilgili Devletler Hukuku, hukukunun geliştirilmesi için işbirliğinin gerekliliği 
üzerinde de önemle durulmuştur. Çevre politikalarının etkin ve başarılı 
olabilmeleri için hangi düzeyde belirlendikleri ve yürütüldükleri de önemlidir. 
Bir çevre sorunu hangi düzeyde ortaya çıkıyorsa, sorunun çözümü için 
oluşturulacak politikalarda, o düzeyde belirlenip uygulanacaktır.
71
Uluslararası 
politikaların hangi düzeyde belirleneceği konusunda bir ikilem bulunmaktadır. 
Bir yandan çevre sorunlarının sınır tanımaması ulusüstü örgütlenmeyi 
gerektirirken yerel, bölgesel ve ulusal koşulların da gözönüne alınması daha alt 
düzeyde kurumsallaşmaya da önem verilmesi gerekmektedir. Bu ikilem aslında, 
“küresel düşünme, yerel davranma” söylemi ve “yerellik ilkesi” ile 
aşılabilecektir.
72
Küresel çevre sorunlarının çözümüne tek tek ulusal düzeyde 
70
KAPLAN, Ayşegül, a.g.e., s.111-112 
71
Von PRITTWITZ, Volker, “Drei Ansaetze zur Analyse internationaler Umweltpolitik”, Beate 
KOHLER-Koch (Hrsg), Technik und internationale Politik, 1. Auflage, Baden-Baden, Nomos 
Verlagsgessellschaft, 1986, s.490 
72
“Subsidiarity principle” prof. Dr. Ruşen Keleş tarafından “Yerellik ilkesi” ya da “hizmette