Microsoft Word Лаборатория Нефть ва газ копия docx

Qalay-surmali babitlar (B-83, B88). Bu qotishmalar yemirilishga 
chidamliligi va po‘lat bilan ishqalanish koeffitsiyenti kamligi jihatidan 
boshqa podshipnik qotishmalarga nisbatan ustun turadi.
B83 qotishmasini ichki tuzilishi (strukturasi) surma va misning 
qalaydagi α qattiq eritmasini (qotishmasi asosi, qora rangda), Sn Sb 
birikmasi asosida tuzilgan
β - qattik eritmasining, yirik, ko‘k shaklidagi kristallarida (oq 
rangda) va Su
3
Sn – kimyoviy birikmasining mayda yulduzcha yoki 
ninasimon kristallaridan iborat (26-rasm). 
26-rasm Qalayli B83 babitning struktura sxemasi 

---

36 
Ishni bajarish tartibi: 
1. Ishni bajarish uchun talabalarga rangli metall va qotishmalardan 
tayyorlangan bir necha to‘plam (komplekt) namunalar beriladi. Har bir 
to‘plamda qotishmalarning nomlari va markalari ko‘rsatilgan bulishi 
kerak. 
To‘plamlarga quyidagi namunalar kiradi: 
• 
mis 
• 
α latun 
• 
α + β latun 
• 
qalayli quyma bronza 
• 
bosim ostida ishlov berilgan va yumshatilgan qalayli bronza 
• 
oddiy silumin 
• 
modifikesiyalangan silumin 
• 
yumshatilgan duralyumin 
• 
toblangan va tabiiy eskirgan duralyumin 
• 
babbit 
2. Berilgan namunalarning strukturalari mikroskop ostida 
kuzatiladi va ularning rasmi (sxemasi) 8-jadvalning 2-ustuniga chizib 
olinadi. 
Rangli metall va qotishmalarning mikroanalizi8-jadval 
 
 
 
№ 
Qotishmas
truktura 
rasmi 
(sxemasi) 
Faza va 
boshqa 
birikma
larning 
nomlari 
Qotishm
aning 
nomi va 
GOST 
bo‘yicha 
markasi 
Qotish
manin
g 
kimyo
viy 
tarkibi
, % 
Mexanik xossalari 
Qotishm
aning 
qo‘llanil
ishiga 
misollar 
HB
MПа 
НV 
MПa 
d
% 
Ishqa
lanish 
koeffi
tsenti 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 

---

37