Microsoft Word Лаборатория Нефть ва газ копия docx

O‘z-o‘zini tekshirish uchun savollar 
1. Tokarlik-vitst qirqish stanogining asosiy qismlari va vazifasini 
aytib bering. 

---

53 
2. Tokarlik stanogiga qo‘shib beriluvchi moslamalar va ularni 
vazifasini aytib bering. 
3. Tokarlik keskichlarinnng turi, tuzilishi va geometriyasi haqida 
ma’lumot bering. 
4. Kesish rejimi va uning elementlari qanday belgilanadi? 
5. Stanokning ishga rostlash va sozlash ishlari qanday bajariladi? 
6. Detallarni donalab ishlashda sarflanadigan vaqt (T
g
) qanday 
aniqlanadi? 
7. Qanday o‘lchov asboblarini bilasiz va ularning qanday turlari 
bor. 
11- jadval 
Ishlov 
rejimi 
Tart
ib
№
Detal e
ski
zi
Zagotovka 
eskizi va 
materiali 
Keskich turi, 
materiali 
vadiametri, 
mm 
Ishlov 
eskiz 
v 
S t 
Sarflangan 
asosiy vaqti
min. T
a
Ishlov 
sifati 
 
 
 
 
 
 
9-LABORATORIYA ISHI.
PARMALASH STANOKLARI VA ULARDA 
BAJARILADIGAN ISHLAR 
Ishdan maqsad. 2A150 modelli parmalash stanogining tuzilishi, 
ishlashi bilan tanishish va unda bajariladigan ishlar uchun texnologik 
karta tuzib, u bo‘yicha ishni bajarishga sarflangan asosiy vaqtni 
aniqlash. 
Foydalaniladigan uskuna, keskich, moslama va o‘lchov 
asboblari 
2A150 modelli bir shpindelli vertikal parmalash stanogi asosiy 
uskuna bo‘lib, uning shpindeliga o‘rnatiladigan keskich sifatida turli 
diametrli spiral parmalar, zenkerlar va boshqa keskichlardan, moslama 
sifatida esa mashina tiski, patron, konduktor, o‘tish vtulkalaridan 
zaruriyatga ko‘ra foydalanadi. 28-rasm a, da 2A150 modelli parmalash 
stanogining umumiy ko‘rinishi b da kinematik sxema keltirilgan. U 
gyuydevor plita 1, stanina 2, tezliklar qutisi 3, elektr dvigateli 4, 
shpindel 5, surish quti 6 va stol 7 dan iborat. Kinematik sxemadan 
ko‘rinadiki, stanok shpindeli aylanma harakatnn quvvati 7 KVt li elektr 

---

54 
dvigateldan oladi va kinematik zanjir tenglamasini tubandagicha
yozishimiz mumkin: 
32
61
20
72
21
50
29
60
23
173
173
1500
min
×
×
=
n
ayl/min 
1400
47
61
43
50
50
29
40
43
173
173
1500
max
=
×
×
=
n
ayl/min (9.1) 
stanok shpindeli 12 xil aylanishlar soniga ega. 
Surilish zanjirining tenglamasini tubandagicha yozish mumkin: 
(9.2) 
SHunday qilib, surilish mexanizmi 0,125 dan to 2,64 mm/ayl 
oraliqda 12 xil tezlikdagi surilishni shpindelga beradi. Shu bilan birga 
zarur bo‘lganda.Agar yanada kichikroq tezlikda shpindelni qo‘lda surish 
zarur bo‘lsa, dastasidan tishlari 22 va 64 ta bo‘lgan tishli g‘ildiraklar bir 
kirimli chervyak, tishlari 60 ta bo‘lgai chervyak g‘ildiragi va tishlari 14 
ta reykali tishli g‘ildirak orqali suriladi. Stanokni ishga tushirishdan 
avvalo stoliga mashina tiski yoki bo‘lak moslama o‘rp atilib, unga esa 
zagotovka mahkamlanadi. Zagotovkada ochiladigan teshik markazi 
shpindel o‘qi ro‘parasiga to‘g‘rilanadi. Keyin esa parma yoki boshqa 
keskichning quyrug‘i shpindelga o‘rnatiladi.Agar zarur bo‘lsa, bunda o‘tish 
vtulkalaridan foydalaniladi.