Microsoft Word Меҳнат лотинда о м doc O‘zbekiston respublikasi ichki ishlar vazirligi

Vaqtincha 
mehnatga 
qobiliyatsizlik 
nafaqasi 
ish 
stajining 
davomiyligidan qat’i nazar ish haqining 100 foizi miqdorida quyida- 
gilarga to‘lanadi: 
– ishlayotgan Ikkinchi jahon urushi qatnashchilariga;
– baynalmilal jangchilarga va ularga tenglashtirilgan boshqa shaxs-
larga;
– qaramog‘ida 16 yoshga (o‘quvchilar 18 yoshga) yetmagan uch yoki
undan ortiq bolalari bo‘lgan xodimlarga;
– Chernobil AESdagi avariya oqibatlarini tugatishda qatnashgan
xodimlarga;
– Chernobil AESdagi avariya natijasida radioaktiv ifloslanish
zonasidan evakuatsiya qilingan va ko‘chirilgan, qon hosil qiluvchi
organlar kasalliklari (o‘tkir leykoz), qalqonsimon bez (adenoma, rak) va
xavfli o‘smalar bilan bog‘liq kasalliklarga chalingan xodimlarga;
– mehnatda mayib bo‘lish va kasb kasalligi natijasida vaqtincha
mehnatga qobiliyatsiz bo‘lgan xodimlarga.
Vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik nafaqasi uzluksiz mehnat staji
kasaba uyushma qo‘mitasining a’zosi bo‘lgan xodimlarga quyidagi
miqdorlarda to‘lanadi:
– 3 yilgacha bo‘lsa, ish haqining 50 foizi;
– 3 yildan 5 yilgacha bo‘lsa, 60 foiz;
– 5 yildan 8 yilgacha bo‘lsa, 80 foiz;
– 8 yildan ko‘p bo‘lsa, 100 foiz;
– 18 yoshga to‘lmagan xodimlarga 60 foiz.
Umuman vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik nafaqasining eng kam
miqdori qonun hujjatlarida belgilangan eng kam ish haqi miqdoridan oz
bo‘lmasligi va nafaqa hisoblab chiqariladigan ish haqi miqdoridan ortib
ketmasligi lozim.
Qonunga binoan, nafaqa vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik payti
uchun faqat kasallik varaqasi (mehnatga qobiliyatsizlik varaqasi)
asosidagina to‘lanadi.
Belgilangan muddatda olinmagan (to‘la yoki qisman) nafaqalarni
olish uchun mehnat qobiliyati tiklangan yoki nogironlik belgilangan
kundan boshlab 6 oy muddat davomida murojaat qilish mumkin. Bunday
vaqtda nafaqa ko‘pi bilan 12 oygacha bo‘lgan muddatda to‘lanishi
mumkin.
Mavsumiy mehnat shartnomalari bo‘yicha ishlayotgan xodimlarga,
ular mehnatda mayib bo‘lganligi yoki kasb kasalligiga uchraganligi

---

177
tufayli mehnatga qobiliyatsiz bo‘lib qolsa, umumiy asoslarda nafaqa

to‘lanadi, boshqa sabablar bo‘yicha esa, nafaqa 75 kalendar kungacha
bo‘lgan vaqt uchun to‘lanadi.
Vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik, homiladorlik va tug‘ish
nafaqalarining qonunda belgilangan miqdori xodimlarning amaldagi ish
haqiga mutanosib ravishda hisoblanadi.
Homiladorlik va tug‘ish nafaqasi homiladorlik va tug‘ish ta’tilining
butun davrida to‘liq ish haqi miqdorida to‘lanadi. Mehnat shartnomasi
asosida ishlayotgan ayollar mehnat stajidan qat’i nazar, homiladorlik va
tug‘ish nafaqalari olish huquqiga egadirlar. Bunday ta’tillar homiladorlik
paytida 70 kalendar kun, bola tug‘ilgandan keyin 56 kalendar kundan
iborat miqdorda beriladi. Tug‘ish me’yorida bo‘lmagan yoki ikki va undan
ortiq bola tug‘ilganda esa tug‘ish ta’tili 70 kalendar kunga uzaytiriladi.
Bulardan tashqari, davlat ijtimoiy sug‘urtasi bo‘yicha beriladigan
nafaqalarning yana bir nechta alohida turlari mavjuddir, masalan:
a) kam ta’minlangan oilalarning bolalariga to‘lanadigan nafaqalar;
b) bolaligidan nogiron bo‘lganlarga to‘lanadigan nafaqalar.
Bular orasida vasiylik yoki homiylikdagi voyaga yetmagan bolalarni
ta’minlash uchun tayinlanadigan nafaqa alohida o‘rin tutadi.
Bola tug‘ilganda bir yo‘la beriladigan nafaqa to‘lanadi. Uning
miqdori eng kam oylik ish haqining 200 foiz miqdorida beriladi.
Mehnat kodeksining 288-moddasida ta’kidlanganidek, sug‘urta
qilingan xodim yoki uning oila a’zosi vafot etganda, qonun hujjatlarida
belgilab qo‘yiladigan miqdor va tartibda dafn etish marosimi uchun nafaqa
to‘lanadi.
Dafn etish marosimi uchun nafaqa xodim yoki uning qaramog‘ida
bo‘lgan quyidagi oila a’zolari vafot etganda beriladi:
a) turmush o‘rtog‘i;
b) 18 yoshga to‘lmagan yoki vaqtincha mehnatga qobiliyatsiz
(yoshidan qat’i nazar) bolalari, aka-ukalari va opa-singillari;
d) ota-onasi;
e) bobosi yoki buvisi.
Yashash uchun mustaqil mablag‘ manbaiga ega bo‘lgan (ish haqi,
pensiya, stipendiya oluvchi, shirkat xo‘jaligining mehnatga qobiliyatli
a’zolari hisoblanuvchi va hokazo) oila a’zolari qaramog‘ida turgan deb
hisoblanmaydi.

---

178
Xodim vafot etganda dafn etish marosimi uchun nafaqa uning oila

a’zolariga yoki dafn o‘tkazishni o‘z zimmasiga olgan shaxslarga beriladi.
Oilaning vafot etgan a’zosini dafn etish marosimi uchun nafaqa
ishlovchi xodimga beriladi.
Ayolning homilasi tushgan hollarda dafn etish marosimi uchun
nafaqa berilmaydi.
Dafn etish marosimi uchun nafaqa eng kam oylik ish haqining uch
baravari miqdorida beriladi.
Ishlamaydigan pensioner vafot etgan taqdirda dafn etish marosimi
uchun nafaqa uning oilasiga yoki pensionerning dafn marosimini
o‘tkazgan shaxsga ikki oylik pensiya miqdorida, lekin eng kam oylik ish
haqining ikki hissasidan kam bo‘lmagan miqdorda, ijtimoiy ta’minot
bo‘limi tomonidan to‘lanadi.
Ish haqiga tuman koeffitsiyenti belgilangan joylarda dafn etish
marosimi uchun nafaqa miqdori ishlab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lmagan
tarmoqlar uchun beriladigan tuman koeffitsiyentini hisobga olgan holda
aniqlanadi.
Muddatli harbiy xizmatga chaqirilgan xodim yoki uning oila a’zosi
vafot etgan taqdirda dafn etish marosimi uchun nafaqa, agar unga so‘nggi
ish haqi to‘langan kundan bir oydan ko‘p vaqt o‘tmagan bo‘lsa beriladi.
Oliy, o‘rta maxsus kasb-hunar ta’lim muassasalarida, magistratu-
rada, aspiranturada, klinik ordinaturada, doktoranturada tahsil olayotgan
shaxslar, shuningdek, ularning oila a’zolari vafot etgan taqdirda, dafn etish
marosimi uchun nafaqa umumiy asoslarda to‘lanadi.
Maktablar, kurslarning (kadrlar malakasini oshirish, qayta tayyorlash
va tayyorlash bo‘yicha), shuningdek, malaka oshirish institutlari
o‘quvchilari va tinglovchilari yoki ularning oila a’zolari vafot etganda,
agar ular kurslarga, maktablarga, institutlarga korxona tomonidan
yuborilgan bo‘lsalar va ularning o‘qish davridagi ish haqi to‘la yoki
qisman saqlanib qolgan bo‘lsa, dafn etish marosimi uchun nafaqa umumiy
asoslarda beriladi.