Matn bo‘yicha topshiriqlar
I.
Savollarga javob bering:
1. Doniyor kim bo‘lgan?
2. Xoja Doniyor maqbarasi qanday qilib Samarqandda barpo etilgan?
3. Birinchi musulmon masjidi deb qaysi masjid e’tirof etiladi?
4. Hazrati Xizr masjidi qanday qilib barpo etilgan?
5. “1854-yil” yozuvi nimaga ishora qiladi?
6. Nima uchun butun dunyoda qadimiy obidalarning ta’mirlanishi va
obodonlashtirilishiga katta ahamiyat beriladi?
II.
Obida, maqbara, masjid, ziyoratgoh, ibodatxona, sajdagoh,
qo‘nimgoh, qabr, xonaqoh, darvozaxona kabi so‘zlarning ma’nosini
tushuntiring.
III.
„-ga mansub“, „-ni amalga oshirmoq“, „… sifatida e’tirof
etilmoq“, „-ni anglatmoq“ qurilmalari ishtirokida gaplar tuzing.
G R A M M A T I K A
Nutq jarayonida ro‘y berayotgan harakatning ifodalanishi
(Hozirgi zamon fe’li)
Hozirgi zamon davom fe’li: nutq paytida ro‘y berib, hozir davom
etayotgan harakatni bildiradi. Hosil bo‘lishi:
Bo‘lishli shakli:
Fe’l +-yap+ -man, -san, -ti, -miz, -siz, -ti(lar)
Bo‘lishsiz shakli:
Fe’l + -ma +-yap+-man, -san, -ti, -miz, -siz, -ti (lar)
Quyidagi fe’llarda hozirgi zamon shakli –ib qo‘shimchasi bilan yasaladi.
yur + -ib + -man,-san,-di,-miz,-siz,-dilar
tur + ib + -man,-san,-di,-miz,-siz,-dilar
o‘tir + -ib + -di .....................
yot + -ib + -di.......................
50
Grammatik mavzu bo‘yicha mashqlar
1-mashq. Nuqtalar o‘rniga kerakli fe’llarni kerakli zamonda qo‘ying.
1. Ukang o‘qishga kirdimi? Hozir qayerda…? 2.Kompyuterim …,
ustani chaqirishim kerak! 3. Men Zumradga kitobimni bergan edim, u
negadir …4. U seni …, tezroq uyga kel. 5. Hozir dars…: sen bilan gaplashish
uchun vaqtim yo‘q. 6. U nimagadir …, mobil telefoniga qo‘ng‘iroq qilib,
sababini bil! 7. Ovozingizni…! Iltimos, qattiqroq gapiring. 8. Oyim mazali
ovqat …, bugun biznikiga kel.
qaytarmoq, ishlamoq, o‘qimoq, pishirmoq, kutmoq, kechikmoq,
tayyorlanmoq, eshitmoq.
Do'stlaringiz bilan baham: |
