Microsoft Word Норматова Шоира darslik 11. 02 2015. doc

 2-mashq. 1-ustundagi gaplarni mazmun---an moslashtirib hozirgi 
zamon shakliga aylantiring.
Namuna: Men maktabda nemis tilini o‘rganganman. – Hozir ingliz  
tilini o‘rganyapman. 
 
1. Mustaqillik yillarida 
Samarqandga ko‘p sayohatchilar 
keldi.
2. Keyingi yillarda Toshkentda 
ko‘p yangi inshootlar qurildi.
3. Men koreys tilini o‘rgandim. 
4. Siz uyingizni 
ta’mirladingizmi? 
5. Bu kutubxona talabalar uchun 
qurildi. 
6. Kecha havo juda sovuq edi. 
Hozir…. 
 
G R A M M A T I K A 
Nutq jarayonidan keyin ro‘y beradigan harakatning ifodalanishi 
(Kelasi zamon fe’li) 
1. Kelasi zamon davom fe’li. 
Nutq jarayonidan keyin ro‘y beradigan yoki takrorlanib turadigan 
harakatni bildiradi. 
Bo‘lishli shakli: 
Fe’l +-a /-y+-man,-san,-di, -miz,-siz,-di(lar) 
Bo‘lishsiz shakli: 
Fe’l +-may+-man,-san,-di, -miz,-siz,-di(lar) 

---

51
Ertaga soat 5da uchrashamiz. Universitetda darslar soat 9.00da 
boshlanadi. 
2. Kelasi zamon maqsad fe’li. 
Kelgusida bajarilishi maqsad qilib qo‘yilgan harakatni bildiradi. 
Bo‘lishli shakli: 
Fe’l + -moqchi + -man, -san, -miz, -siz, -lar 
Darsdan keyin kutubxonaga bormoqchiman. 
Bo‘lishsiz shakli: 
Fe’l + -moqchi +-emas+-man, -san, -miz, -siz, -lar 
Bugun hech qayoqqa bormoqchi emasman. 
3. Kelasi zamon gumon fe’li. 
Bajarilishi noaniq bo‘lgan harakatni bildiradi.
Bo‘lishli shakli: 
Fe’l + -r/-ar+-man, -san, -miz, -siz, -lar 
Ertaga vaqtim bo‘lsa, kelarman. 
Bo‘lishsiz shakli: