Microsoft Word Rahmatullaeva Q
Download 0.52 Mb. Pdf ko'rish
|
sayatxan-hamira dastaninda gonergen sozler
mishte kabap, kesada sharap, ayshi’-parag`atta tu`slenip wotir yedi (227).
Du`mshe – woshaqta suw qaynatatug`i’n i’di’s. Basi’n`a shanshi’p wodag`a (212). Wodag`a – qi’zlardi’n` taqi’yasi’na tag`atug`I’n qusti’n` pa`ri. …tilladan yegerlep, ushi’g`adan terliklep, yekkisine g`ali’ qorji’n, qi’zi’l tillani’bo`kterip… (225). Qorji’n – atqa bo`kterip sali’w ushi’n arnalg`an zat salatug`i’n qus qalta. … asti’n`g`i’ la`bi menen a`rebekti qi’mi’p, mi’yi’g`i’n tarti’p ku`ldi (207). A`rebek – qi’zlardi’n` muri’ng`a tag`atug`I’n zergerlik buyi’mi’. Bir go`ne tog`i’rtqag`a ko`zi tu`sti (202). Tog`i’rtqa – suwdi’ retlep jiberetug`i’n sag`a ushi’n u`skene. A`lleri bileziklinin` (222). Bilezik – qolg`a tag`atug`i’n zergerlik buyi’mi’. Bir suw quyatug`i’n mes aldi’(196). Mes – suw quyatug`i’n i’di’s. Da`standag`i’ mes so`zinin` ma`nisi toqsaba so`zinin` sinonimi boladi’. Berdaqti’n` ayti’wi’ boyi’nsha, qaraqalpaqlardi’n` qipshaq ruwi’ni’n` jawg`a shapqandag`i’ urani’ toqsaba bolg`an. Al T.A.Jdanko: «Toq (sitiy), saba (qi’mi’z) ayran ushi’n tuli’p so`zlerinin` birigiwinen payda bolg`an. Qi’pshaqlar ji’lqi’ wo`siriwdi de ka`sip yetken, qi’mi’z tayarlaw isi de sog`an baylani’sli’ kelip shi’qqan. Qi’pshaqlar qa`wiminin` worta a`sirdegi qi’pshaqlar menen qanalas boli’wi’na da`lil wolardi’n` jawingerlik urani’«toqsaba» ni’n` polovets qa`wimleri, rus ji’lnamalari’ndag`i’«toqsobochi» menen u`nles boli’wi’nda», - dep ko`rsetedi (26-45-49). Toqsaba so`zi son`i’nan mes so`zi menen 40 awmasqan. Sog`an qarap woni’ yertede qollani’latug`i’n go`nergen so`zlerdin` qatari’na jatqari’wg`a boladi’ 1 . 3. «Sayatxan-Ha`mira» da`stani’ndag`i’ go`nergen grammatikali’q formalar «Sayatxan-Ha`mira» da`stani’nda ha`r qi’yli’ tematikadag`i’ go`nergen so`zler menen bir qatarda bir qansha go`nergen formalar da ushi’rasadi’. A`lbette, biz go`nergen so`zlerdegi fonetikali’q, morfologiyali’q wo`zgesheliklerdi ha`m go`nergen formalardi’ analizlew arqali’ da`standa qollani’lg`an qosi’mtalardi’n` variantlari, qon`si’ og`uz ha`m wo`zbek tillerinin` ta`sirin u`yreniwge yerisemiz. Yendi da`standag`i’ go`nergen so`zlerde qollani’lg`an fonetikali’q ha`m morfologiyali’q wo`zgesheliklerge toqtap wo`temiz. Download 0.52 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling