Microsoft Word Rahmatullaeva Q


Download 0.52 Mb.
Pdf ko'rish
bet29/34
Sana18.06.2023
Hajmi0.52 Mb.
#1598541
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   34
Bog'liq
sayatxan-hamira dastaninda gonergen sozler

mishte kabap, kesada sharap, ayshi’-parag`atta tu`slenip wotir yedi (227). 
Du`mshe – woshaqta suw qaynatatug`i’n i’di’s. 
Basi’n`a shanshi’p wodag`a (212). Wodag`a – qi’zlardi’n` taqi’yasi’na 
tag`atug`I’n qusti’n` pa`ri. 
…tilladan yegerlep, ushi’g`adan terliklep, yekkisine g`ali’ qorji’n
qi’zi’l tillani’bo`kterip… (225). Qorji’n – atqa bo`kterip sali’w ushi’n 
arnalg`an zat salatug`i’n qus qalta. 
… asti’n`g`i’ la`bi menen a`rebekti qi’mi’p, mi’yi’g`i’n tarti’p ku`ldi 
(207). A`rebek – qi’zlardi’n` muri’ng`a tag`atug`I’n zergerlik buyi’mi’. 
Bir go`ne tog`i’rtqag`a ko`zi tu`sti (202). Tog`i’rtqa – suwdi’ retlep 
jiberetug`i’n sag`a ushi’n u`skene. 
A`lleri bileziklinin` (222). Bilezik – qolg`a tag`atug`i’n zergerlik 
buyi’mi’. 
Bir suw quyatug`i’n mes aldi’(196). Mes – suw quyatug`i’n i’di’s. 
Da`standag`i’ mes so`zinin` ma`nisi toqsaba so`zinin` sinonimi boladi’. 
Berdaqti’n` ayti’wi’ boyi’nsha, qaraqalpaqlardi’n` qipshaq ruwi’ni’n` jawg`a 
shapqandag`i’ urani’ toqsaba bolg`an. Al T.A.Jdanko: «Toq (sitiy), saba 
(qi’mi’z) ayran ushi’n tuli’p so`zlerinin` birigiwinen payda bolg`an. 
Qi’pshaqlar ji’lqi’ wo`siriwdi de ka`sip yetken, qi’mi’z tayarlaw isi de sog`an 
baylani’sli’ kelip shi’qqan. 
Qi’pshaqlar qa`wiminin` worta a`sirdegi qi’pshaqlar menen qanalas 
boli’wi’na da`lil wolardi’n` jawingerlik urani’«toqsaba» ni’n` polovets 
qa`wimleri, rus ji’lnamalari’ndag`i’«toqsobochi» menen u`nles boli’wi’nda», 
- dep ko`rsetedi (26-45-49). Toqsaba so`zi son`i’nan mes so`zi menen 


40
awmasqan. Sog`an qarap woni’ yertede qollani’latug`i’n go`nergen 
so`zlerdin` qatari’na jatqari’wg`a boladi’
1
.
 
3. «Sayatxan-Ha`mira» da`stani’ndag`i’ go`nergen grammatikali’q 
formalar 
«Sayatxan-Ha`mira» da`stani’nda ha`r qi’yli’ tematikadag`i’ go`nergen 
so`zler menen bir qatarda bir qansha go`nergen formalar da ushi’rasadi’. 
A`lbette, 
biz 
go`nergen 
so`zlerdegi 
fonetikali’q, 
morfologiyali’q 
wo`zgesheliklerdi ha`m go`nergen formalardi’ analizlew arqali’ da`standa 
qollani’lg`an qosi’mtalardi’n` variantlari, qon`si’ og`uz ha`m wo`zbek 
tillerinin` ta`sirin u`yreniwge yerisemiz. 
Yendi da`standag`i’ go`nergen so`zlerde qollani’lg`an fonetikali’q ha`m 
morfologiyali’q wo`zgesheliklerge toqtap wo`temiz. 

Download 0.52 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   34




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling