Microsoft Word Реферат Уринбаев б гедезия doc

Juwmaqlawshı bólim
Zamanagóy joqarı ónimli kompyuterlerdiń payda bolıwı, olardıń júdá úlken muǵdardaǵı informatciyanı qayta islew, saqlaw hám beriw imkaniyatı insannıń xojalıq basqarıw isinde jańa baǵdardıń hám jańa geoinformatik sistemalar payda bolıwına alıp keledi.
Burınları “geoinfarmatcion sistemalar” túsinigi “geografik informacion sistemalar” dep túsinildi, sebebi ol geografik pánler zamanında payda bolǵan edi. Házir onı qollanıw tarawı geografiya sheńberinen shıǵıp ketti hám “geo” qosımshası bolsa informatcion tek ǵana jer hám ondaǵı insan iskerligi menen baylanıslıǵın kórsetedi.
Karta hám rejelerdi kompterde kórsetiw ushın tuwrı múyeshli koordinatalar qollanıladı, bunda hár bir tochka bir jup x,u koordinatalar menen belgilenip kórsetiledi. Koordinata sistemasınan paydalanıp tochkalardı, sızıqlardı hám poligonlardı koordinatalar dizimi kórinisinde kórsetiw múmkin. Bunda jer sırtın tegislikte kórsetiw ushın hár qıylı kartografiyalıq proekciyalar, máselen, Gauss- Kryuger proekciyası qollanılıwı múmkin.Kompyuterde karta hám rejelerden maǵlıwmat nomerlew jolı menen kirgiziledi. Nomerlew obekttiń hár bir xarakterli tochkasın cifr menen kórsetiw yamasa karta betiniń hámmesiniń elektronlı skanerlew jolı menen orınlanıwı, obektlerdiń túsindirmeleri kompyuter klaviaturasınan kirgiziliwi múmkin. Cifrlı kóriniste jazılǵan aero hám kosmik semkalar , elektron geodeziyalıq asbaplarda orınlanatuǵın semkalardıń nátiyjeleri kompyuterdiń maǵlıwmatlar bazasına qaǵazlı stadiyadan qutılıp kirgiziliwi hám qayta islenip, orınnıń cifrli yaki qaǵazlı jetkizip beriwshidegi kartası , rejesi, profili dúziliwi hám olarda injenerlik yamasa basqa máselelerdi sheshiw múmkin.

Paydalanılǵan ádebiyatlar:

1. 
   Kurs Injenernoy geodezii. V.E.Novak taxriri ostida. M.Nedra 1989 yil. M.Nedra 1990 yil.
   
2. 
   Zakatov P.S., Injenernoy geodeziya., M.Nedra 1976 yil.
   
3. 
   Kuzibaev T.K.Geodeziya., Toshkent. Ukituvchi 1975 yil.
   
4. 
   Kuzibov T.K. Texnikaviy nivelirlash. Toshkent. Ukituvchi 1980 yil.
   
5. 
   Norxujaev K. Injenerlik geodeziyasi. Toshkent.Ukituvchi 1980 yil.
   

Qosımsha:
1. Internetten alınǵan maǵlıwmatlar. www.colibri.ru , bolshe. Ru, www.geodez.ru