Tanbehul g’ofilin. Al-Faqih Abu Lays as-Samarqandiy
www.ziyouz.com kutubxonasi
194
qilurlar" (Hashr, 9).
Yana aytilishicha, bu oyatning tushishi ansorlardan birining ishi bilan bog‘liq.
Hasan
rivoyat qiladi: Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam davrlarida bir kishi ro‘za tutdi,
kechqurun bo‘lganda iftorga hech narsa topmadi. Keyin suv bilan og‘zini ochdi, so‘ng
kelasi kun yana ro‘za tutdi, uch kun ro‘za tutib, ko‘p holdan toydi. Bu holni ansorlardan
biri ko‘rib, kechqurun uni uyiga olib keldi. Xotiniga: "Bugun biznikiga mehmon tushdi,
ovqatdan bormi?" dedi. Xotini: "Bir kishi to‘yadigan ovqat bor", dedi.
Ikkalasi ham
ro‘zador edilar, shuningdek, ularni bitta go‘daklari ham bor edi. Haligi ansoriy xotiniga:
"Biz mehmonimizni ovqatlantiraylik, o‘zimiz bu
kecha sabr qilamiz, o‘g‘limizni esa,
xuftondan oldin uxlatamiz. Ovqatni keltirayotganingda, chiroqni o‘chirib qo‘y, mehmon
meni ovqatlanayapti deb o‘ylaydi va qornini to‘yg‘izib oladi", deb tayinladi.
Xotini
tovoqda ov-qatni keltirib, uning oldiga qo‘ydi, keyin chiroqni go‘yo yaxshilayman deb
o‘chirib qo‘ydi. Mezbon qo‘lini tovoqning chetiga qo‘yib, hech narsa yemadi.
Mehmon
ovqatning hammasini yedi. Keyin ertalab mezbon ansoriy Payg‘ambar sollallohu alayhi
vasallamga salom berganidan keyin u zot sollallohu alayhi vasallam unga: "Alloh er-
xotin ikkovlaringizning qilganingizdan ko‘p ajablandi", dedilar. (Ya’ni, bu ishlaringizdan
rozi bo‘ldi).
Keyin bu oyatni o‘qidilar:
"Garchi o‘zlarida ehtiyoj bo‘lsa-da, o‘zlarini qo‘yib (o‘zgalarni) iysor-ixtiyor
qilurlar" (Hashr, 9). Ya’ni, o‘zlaridagi narsalarni o‘zlariga kerak bo‘lsa ham, och
bo‘lsalar ham, boshqalar uchun beradilar.
"Kimki o‘z nafsining baxilligidan saqlana olsa, bas, ana o‘shalar najot topguvchi
zotlardir" (Hashr, 9). Ya’ni, kim baxillikni o‘zidan ketqazsa,
ular Allohning azobidan
qutiluvchilardir.
Xolid Lifof (r.a.) aytadilar: "Men sizlarni to‘rt ishlaringdan, agar o‘tgan olimlar xilof qilsa
ham, rozi bo‘lardim.
1. O‘tganlar fazilatni ko‘paytirishga ahamiyat berganlari
kabi sizlar farzlarni
qisqartirishga e’tibor berishingiz.
2. Oldingilar toatning qabul bo‘lmasligidan qo‘rqqanlari kabi gunohlaringizni Alloh
kechirmasligidan qo‘rqishingiz.
3. O‘tganlar ba’zi haloldan qo‘rqib saqlanganlaridek, sizlarning haromdan saqlanishingiz.
4. Sizlardan oldin o‘tganlar dushmanlariga shafqat
va yaxshilik qilganlaridek, sizlarning
birodarlaringizga va aka-ukalaringizga shafqat va yaxshilik qilishingiz".
_____________
Do'stlaringiz bilan baham: