Mikrobiologiya va
Mikrobiologiya va immunologiya. S. Kurbanovа
| -
|
- |
- |
- | |||||||||
|
I | ||||||||||||
|
II |
- |
- |
-L- |
—4- |
|
|
- |
- | ||||
|
III |
- |
- |
-Hr—f- |
-r-f-r |
|
TTT |
- |
- | ||||
|
Virus nazorati |
- |
+ |
-j r |
-H- |
4—f-4- |
|
|
| ||||
Shartli belgilar: "4-4-++”—hujayralarning probirka devoridan ko‘chgan holdagi toiiq degeneratsiyasi;"++-i-r—hujayralarning probirka devoridan qisman ko‘chgan holdagi degeneratsiyasi; k*++’-hujayralarning 50% dan oshmagan holdagi degeneratsiyasi: ayrim hujayralarning
degeneratsiyasi; **—" XPT ning yo'qligi
262
Enteroviruslaming serodiagnostikasi. Enterovirus lar keltirib chiqaruvchi (poliomielit, Koksaki, ECHO) kasalliklarda qonda komplement bogiovchi antitelalar paydo boiadi, ayniqsa kasallikning
о tkir davrida va qonda IgM ning miqdori oshib ketadi. Lekin serologik usul ko‘pchilik hollarda retrospektiv bo'lib. javob bemor tuzalgandan yoki oigandan so'ng beriladi. Enteroviruslaming serodiognostikasida ko‘proq KBR qoilaniladi.
Reaksiyani natijalashda aniqlangan AT ning titrini kasallik davomida oshib borishiga (kasallik davomida kamida 4 marotaba oshishi zarur) ahamiyat beriladi. Shuning uchun reaksiya kamida 2 marta qo'yiladi. Kasallikning boshida olingan zardob sovitkichda saqlanadi va 3-4 haftadan keyin olingan zardob bilan birga reaksiya qo'yiladi.
Serodiagnostikada faqat kasallikka tashxis qo^ilmasdan, balki kasallikni qaysi vii*us keltirib chiqarganligini ham aniqlash mumkin. Buning uchun viruslarning etalon shtammlaridan foydalanilib, neytralizatsiya reaksiyasi orqali aniqlanadi. Viruslarning etalon shtammlarini tanlashda epidemiologik holat va kasallikning belgilariga qaraladi. Etalon vims 100 XPT miqdorida olinadi. Juft zardoblar V* dan 1/1024 gacha 4 koefitsiyent bilan suyultiriladi (18-jadval).
18-jadval
Bemor juft zardoblari va Koksaki V,- V5 virus etalon shtammlari bilan neytrallash reaksiyasi natijalari
Hisobga olish kr.ni
с
3
on
e
15
о
T3
l_
a
N
1:8
1:16
1:32
1:64
1:128
1:256
Virus
о
•о
i_
я
N
ё
a
_ee
—
Si
С
<
Quturish kasalligi qo‘zg‘atuvchisining taksonomiyasi — Qutirish virusi Rhabdoviridae oilasi, Lyssavirus avlodiga mansub.
Virusokopik usul: Tekshirish uchun oigan hayvon vaodamlar miyasi olinadi. Tezkor tashxisda immunoflyuoressensiya usuli yordamida miya va soiak bezlarining surtmalaridan vimsning maxsus antigeni topiladi.
263
Bo'yalgan surtmalar va gistologik kesmalarda Babesh-Negri tanachalarini (77-rasm) ko'rish mumkin. Tanachalarni aniqlash uchun surtmalar Romanovskiy-Gimza. Mannu va Turevich usullari bilan ham bo’yaladi(77-rasm).
Biologik usul. Bemorning soiagi va murdaning miya lo'qimasidan virusni ajratib olib tekshirilayotgan ashyoni oq sichqon bolalarining mivasiga yuqtiriladi.
3.Serologik usul. Vaksinatsiyadan keyin hosil bo'lgan antitelalarni aniqlash uchun NR. KBR. IF. RIA, IFA usullari qoilaniladi
7?-rasm. Nerv hujayralarida sitoplazmatik kiritmalar (Bebesfi-negi i tanachalari, qutirish kasalligida)
Davosi va profilaktikasi. Bemorning tishlangan joyi yaxshilab somiii bilan yuviladi, so'ng spirt, yodning spirt 1 i eritmasi. 2.5% li shakllin, sirka kabi antiseptik moddalar surtiladi. keyin ko'p marta antibiotik. immunoglobulin va vaksina yuboriladi. Bular zararlangan odamga 72 soat ichida yuborilishi lozim. Kasallikning oldini olish uchun maxsus choialai ko'riladi:
Quturgan hayvonlar va daydi itlar yo'qotiladi;
Quturgan yoki quturmagan deb gumon qilingan havvon tishlagan odamga tez tibbiy yordam ko‘rsatiladi;
Uy hayvonlarini ro'yxatga olib. ularni profilaktika maqsadida emlanadi.
264
|
|
Titr Incridivent |
1:10 |
1:20 |
1:40 |
1:80 |
К | ||
|
1 |
iriz. eritma |
|
0.25 |
0.25 |
0.25 |
0.25 | ||
|
2 |
Bemor qon zardobi 1:10 |
0.25 |
0.25 |
0,25 |
0.25 |
| ||
|
|
Antigen ishchi dozada |
0.25 |
0,25 |
0,25 |
0.25 |
0.25 | ||
|
4 |
Komplement |
0.25 |
0.25 |
0.25 |
0.25 |
_0125__ | ||
|
Termostatda 37°C d |
a 30-6 |
0m | ||||||
|
5 |
Gemolitik tizim |
0.5 |
0.5 |
0.5 |
0.5 |
0.5 | ||
Dezinfeksiyalovchi eritma
265
2-amaliy ish
Quturish kasalligi diagnostikasi.
Babesh-Negri tanachalarini aniqlash uchun miya to;qimasidan gistologik preparat tayyorlash. Rornonovskiv-Girnza bo‘yog'ida bo'yash va mikroskopda ko'rish.
Vaziyatli masalalar
.Poliomielitga shubhalanilgan bemor shifoxonaga yotqizildi. Undan qanday ashyo olinadi? Nima uchun?
2.Statsionarga, o‘rmonda ov qilib. boshi va bo'yin sohasidan tulki tishlagan patsientni olib kelishdi. Bu bemorga nisbatan zudlik bilan qanday choralar ko‘rilishi kerak va nima uchun?
Laboratoriyaga poliomielitga shubhalangan bemordan biologik ashyo olib kelindi. Virusni ajratib olish uchun qaysi biologik obyektlar kerak.
Laboratoriyada sitopatogen ta'sirga ega boMgan virus ajratib olindi.
Ajratib olingan virus qaysi usulda identifikatsiya qilinadi?
Nazorat uchun savollar
Enterovimslar nimaga shunday nomlangan?
Enterovirus larga qaysi kasallik qo ‘zg'atuvchilari kiradi?
Poliomielit tashxisini qo'yish uchun qanday serologik tekshirishlctr maqsadga muvofiq?
Poliomielit tashxisida neytrallash reaksiyasi natijasi qanday baholanadi?
Rabdoviruslaming asosiy belgilarini ayting.
Quturish kasalligi profilaktikasida qanday virusdan tayyorlangan vaksina ishlatiladi?
Quturishda laboratoriya tashxisi.
Qaysi holatlai'da quturishga qarshi vaksinatsiya va antirabik zardoblardan foydalaniladi?
266
17-MASHG‘ULOT.
Mavzu. Gerpes, poksviruslar, adenoviruslar oilasiga kiruvchi viruslar qo4zg‘atgan kasalliklar va ularning laboratorija
diagnostikasi
Mashg‘ulot rejasi
DNK tutuvchi virusli kasalliklar diagnostikasini o‘rgamsh.
Virusli infeksiyalarda tashxisning tezkor usullaii.
Gerpesvirus. poksvirus. adenoviruslar keltirib cuqaru
kasalliklamin£ virusologik diagnostikasi.
Gerpesvirus, poksvirus. adenoviruslai keltiii с lqaru kasalliklarning serodiagnostikasi.
r“"SivSif poksvirus. adenoviruslar va boshqa DNK tutuvchi
virusli infeksiyalarning ekspress diagnostika usullaii. Hl_ViiWi va
Herpesvirus, poksvirus. adenovirus kasalliklar, qo'zg
Download 1.89 Mb.
Do'stlaringiz bilan baham:
