Mikrobiologiya va

Zamburug‘Iarlar
ZamburugMar har xil shakllarga (dumaloq, tuxumsimon, noksimon, to‘g‘nog‘ichsimon_s amyobasimon) ega. 0‘lchamlari bir necha mkm dan (achitqi zamburug*lari) o‘n va yuzlab mkm gacha bo'ladi (mukor mog‘orlari). hujayra devori har xil qalinlikda, yuzasi har xil: to‘lqinsimon, g‘adir-budur, ayrimlarida nozik tuklar bilan qoplangan bo‘ladi (20-rasm). Yosh hujayralarning sitoplazmasi gomogen, yetuk hujayralarda esa donadar bo‘ladi.


42

.Vlukor

„ ... Achitqi Kandida
Aspergill Penitsilium . .. u »•
^r т.яmhи nip i zamhuriip i














Sitoplazmalarda kiritmalar. mitoxondriyalar. takomillashmagan, bitta yoki bir nechta joylashgan. Goldji apparati, yog‘ kiritmalari. volyutin. glikogen. organiк kislotalarning kristallari va pigmentlar ham bor. Zamburug'laming vegetativ tanasi shoxlangan. rangsiz iplardan (giflardan) tashkil topgan. Ularning uzunligi 50-70 mkm va undan ham ortiq boiishi mumkin. Zamburug'lar aerob sharoitda. uglerodli muhitlarda o'sadi. Spora hosil qilish >oii va jinsiy vo'I bilan ko'payadi.
Amaliy ishlarning bajarilishi
1-amaliy mashg'ulot
Aralash kulturadan surtma tayyorlash. Gram usulida bo‘yash.

2. 
   amaliy mashg‘ulot
   

Tish karashidan Burri usulida surtma tayvorlab mikroskopda ko'rish, spiroxetalarni topish.

3. 
   amaliy mashg‘ulot
   

Klebsiella agarli kulturasidan Burri-Gins usulida surtma tayyorlash.
Vaziyatli masalalar
l.Sil deb shubhalanilgan bemordan olingan balg'amdan surtma tayyorlandi va u Sil-Nilsen usulida bo'yalishi kerak. Bo'yash texnikasini aytib bering.

2. 
   Zararlangan to'qima kesmalaridan kislotaga chidamli moxov mikro- bakteriyasini topish zarur. Kesmalar qaysi usulda bo‘yalishi kerak?
   
3. 
   Tuproq ekmasidan sporali tayoqchalar topildi. Sporalarni aniqlash uchun surtma qaysi usullarda bo'vab ko'riladi?
   
4. 
   Bakteriologik laboratoriyaga bemorlar tomoq va burnidan olingan biologik ashyo keltirildi. Volyutin donachalari bor tavoqchalarni aniqlash
   

43

bJ® ion ^MalQ маияи? rat* с*х$е* JfiS

uchun surtma qaysi usulda va qanday bo‘yaladi?

2. 
   Patologik materialdan spiroxeta ajratib olingan.Spiroxetalarni bir- biridanfarq qilish uchun qanday bo‘yash usulini qo'llaymiz?
   

Nazorat uchun savollar
V

1. 
   Bakteriyalar strukturasining kimyoviy tarkibi nimalardan tuzilgan?
   
2. 
   Bakteriya hujayrasi tarkibi, vazifasi. Grammusbat va grammanfiy devorli bakteriyalar strukturasi farqlarini ay ting.
   

S.Mikroorganizmlar hayot faoliyatida kapsulaning roli va uning kimyoviy tarkibi.
4.Spora hosil bo'lish jarayoni nimadan iborat va sporalar kimyoviy tarkibi, vazifasi.

2. 
   Bakteriyalar xivchinlari tuzilishi va tarkibi nimadan iborat ?
   
3. 
   Bakteriyalar kiritmalarining diagnostikada ahamiyati qanday?
   
4. 
   Mikroorganizmlar morfologiyasini o'rganishni qanday usullarini bilasiz?
   
5. 
   Gram usulida bo'yash mexanizmini tushuntiring.
   

⁺ 9.!$ji-Nilsen, Burri-Gins usullarida bo 'yash mexanizmini avting.
10.Spiroxetalar tuzilishining о ‘ziga xosligi nimadan iborat?

1. 
   11.Rikketsiyalar tuzilishining о'ziga xosligi nimadan iborat?
   

1.2.Xlamidiya, mikoplazma, aktinomitsetlar morfologiyasining о'ziga xostigini ayting.


V


•4-


V
1 I *