Milliy iqtisodiyotda axborot tizimlar va texnologiyalar

1) Xususiy bulut (ingl. private cloud) texnologiyasi — bir 
tashkilot doirasida qo‘llanishga mo‘ljallangan infratuzilma bo‘lib,
tashkilot bo‘limlari va mijozlar uning iste’molchilari bo‘lib hisoblanadi. 
 2) Ommaviy bulut (ingl. public cloud) — keng ommaning erkin 
foydalanishiga mo‘ljallangan infratuzilma. Bunda foydalanuvchilar 
ushbu bulutni boshqarish imkoniga ega emaslar. Barcha kafolatlar ushbu 
bulut egasiga topshirilgan. Bularga Amazon EC2 va Simple Storage 
Service (S3), Google Apps/Docs, Salesforce.com, Microsoft Office Web 
servislari misol bo‘la oladi. 
3) Jamoaviy bulut ( ingl. community cloud) — umumiy 
masalalarga qaratilgan, tashkilotning aniq mijozlari tomonidan 
foydalanishga qaratilgan infratuzilma (masalan, maqsad, xavfsizlik 
talablari, siyosat). 
4) Gibridli bulut ( ingl. hybrid cloud) — har xil bulutli 
infratuzilmalarning (Xususiy, Ommaviy, Jamoaviy) birlashmasi bo‘lib, 
lekin standart yoki xususiy ma’lumotlar uzatish texnologiyalari va 
ilovalari (masalan, ommaviy bulutdan tarmoqga tushadigan katta 
yuklamani normallashtirish, ya’ni bulutlar orasidagi yuklamani 
tekislash). 
Ushbu texnologiyada quyidagi xizmat ko‘rsatish modellari mavjud: 
Barchasi xizmat (Everything as a Service)  — ushbu modelda 
iste’molchiga barcha servislar taqdim etiladi, ya’ni apparat 
ta’minotini va biznes jarayonlarini boshqarish, faqatgina 
foydalanuvchi 
Internetga 
ulangan 
bo‘lishi 
kerak; 
Dasturiy ta’minotli xizmat (SaaS, ingl. Software as a Service) — 
ushbu modelda iste’molchiga amaliy dasturiy ta’minotdan
foydalanishga imkon beriladi. Bunda amaliy dasturiy ta’minot 
bulutli infratuzilmada xizmat ko‘rsatadigan provayder tomonidan 

---

207 
taqdim etilishi mumkin yoki brauzer xizmatlari bo‘lishi mumkin , 
masalan veb-pochta. 
Ushbu xizmat turida bulutli infratuzilmaning fizikaviy va virtual 
imkoniyat-larini nazorat qilish va boshqarish bulutli provayder 
tomonidan amalga oshiriladi, masalan tarmoqlar, serverlar, operatsion 
tizimlar, ilovalarning maxsus imkoniyat-lari (ilovaning foydalanuvchi 
tomonidan o‘zgartiriladigan parametrlardan tashqari).