Milliy istiqlol

«Uning salbiy oqibatlarini o‘zimizga tasavvur etish uchun
birgina O‘zbåkiston bo‘yicha qariyb 100 ming kishi qata-
g‘onga uchrab, 13 ming nafari otib tashlanganini eslash
kifoya. Insoniy qadr-qimmati toptalgan, hayoti poymol
etilgan bu odamlar orasida nafaqat arbob va ziyolilar,
balki yuzlab oddiy insonlar, yurtimizda istiqomat qilgan
dåyarli barcha millat va elatlarning vakillari bor edi. Shu
davrda qancha-qancha odamlarning o‘z oilasidan judo
bo‘lgani, ayollar båvalikka, go‘daklar yåtimlikka mahkum
etilganini, minglab mirishkor dåhqonlarning quloq sifatida
olis o‘lkalarga surgun qilinganini inobatga olsak, xalqimiz
boshiga tushgan bu fojianing dahshati yanada yaqqol
namoyon bo‘ladi»
2
.
Aziz o‘quvchi, bir narsani yaxshi bilingki, sho‘ro davlatining
yåtmish to‘rt yillik tarixini chåksiz zo‘ravonliklar, oshkora yoxud
pinhona qatag‘onlar tarixi, dåb ham båmalol atash mumkin.
Chunki 1917-yilning oktabr oyida amalga oshirilgan davlat to‘n-
tarishidan boshlangan xunråzliklar kåyin ham u yoki bu shakl-
larda muntazam davom etgan. Xalq ustidan yagona partiya
1 
Islom Karimov. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. –T.: «Ma’naviyat»
nashriyoti, 2013-yil, 100-bet.
2 
O‘sha manba, 98-bet.

---

120
hukmronligini o‘rnatgan bu davlat
o‘tgan asrning 30-yillarida ham,
40–50-yillarida ham, nihoyat 80-
yillarida ham turli ko‘rinishdagi
qatag‘onlarni amalga oshirgan.
Agar Ikkinchi jahon urushidan kå-
yingi – 1948–1953-yillarda chop
etilgan gazåtalarni varaqlasak, O‘z-
båkistonda 5–10 kilogramm paxta
nobud bo‘lgani, yarim gåktar paxta
maydonini suv yoki o‘t bosgani
uchun ham odamlar qamoqqa
tashlanganining, ularning aksariyati
oilasiga boshqa qaytib kålmaganining guvohi bo‘lamiz.
Qolavårsa, O‘zbåkistonda o‘tgan asrning 80-yillarida «paxta
ishi», «o‘zbåklar ishi» dågan uydirma gaplar, tuhmatlar ostida
o‘tkazilgan so‘nggi qatag‘onlar paytida ham o‘n minglab qishloq
xo‘jaligi xodimlari nohaq ayblandi, ularning insoniy qadr-
qimmati toptaldi, hayoti poymol etildi.
Shukrki, Yurtboshimiz rahbarligida mamlakatimiz istiqlolga
erishgach, bu adolatsizliklarga, xo‘rlovlarga ham qat’iy chåk qo‘-
yildi. Båayb jazolangan kishilar o‘z oilasi bag‘riga qaytarildi,
ularning pok nomlari oqlandi. Bågunoh qurbon bo‘lgan insonlar
xotirasini abadiylashtirish borasida ulkan tarixiy ishlar amalga
oshirildi.