Milliy universiteti ijtimoiy fanlar fakulteti

Mundarija: 

 

Kirish 

I BOB. O'zbekiston: davlatining shaklli 

1.1  O'zbekiston: davlatchilikni shakllantirish va rivojlantirish yo'lida.  

1.2 O’zbekiston Respublikasi davlat tuzilishi.  

II BOB O'zbekiston Respublikasi davlat boshqaruvi  

2.1 O'zbekiston Respublikasi davlat boshqaruvi shakli 

2.2 O'zbekiston xalqi.  

Xulosa 

Foydalanilgan adabiyotlar 

 

  

 

---

3 

 

Kirish 

Istiqlol  xalqimizga  o`z  Vatanida  o`zini  erkin  his  qilish,  chinakam  o`z  milliy 

qadriyatlarini  tik1ash,  o`z  milliy  davlatchiligini  shakllantirish  imkonini  berdi. 

O`zbekiston milliy davlatchiligi murakkab sharoitda qaror topishiga sabab bo`ldi;  

Chunki  sobiq  sho`roning  davlatchilik  illatlarini  tugatish  muammolari 

ko`ndalang  turar  edi.  Sababi  sho`ro  davridagi  Konstitutsiyalarda  inson 

manfaatlaridan  davlat  manfaatlari  ustunligi  belgilab  qo'yilgan  edi.  Turkiston 

ASSRning  1918,  1920-yillarda,  Xorazm  va  Buxoro  Respublikalarining  1920-21-

yilda, shuningdek, O'zbekiston SSRning 1927, 1937, 1978-yillarda qabul qilingan 

Konstitutsiyalari  mazmunmohiyatiga  ko'ra  haqiqiy  mustaqil  davlatning  qonuni 

emas edi.  

Ushbu  sho`ro  Konstitutsiyalarida  inson  huquqidan  ko'ra  davlat  huquqi 

hukmron  edi.  Shu  bilan  birga  milliy  manfaat  masalasi  ham  o`z  yechimini 

topmagan  edi.  Respublika  hududida  28  ittifoq  va  17  respublika  ittifoqining 

vazirlikva boshqaruvlari mavjud bo'lib, ular iqtisod va siyosat hamda tarbiyaga oid 

sohalarni  o'zining  ta'sir  doirasida  ushlab  turgan.  Ular  respub1ika  mulki  va  milliy 

boyligining asosiy qismiga ega bo'lib, ular ustidan iqtisodiy va siyosiy jihatdan o'z 

hukmronliklarini  o'tkazgan1ar.  Mustaqillikning  dastlabki  yi1larida  bu  holatga 

barham  berish  zarur  edi.  Jamiyatni  tanazzulga  yetaklayotgan  muammolarni 

bartaraf etish yo'lida bir qator ishlar amalga oshirildi. Eski ma'muriy-buyruqbozlik 

tizimi  va  unga  mos  bo'lgan  hokimiyat  va  boshqaruv  organlari  barham  toptirildi. 

Siyosiy  va  iqtisodiy  boshqarish  hamda  tartibga  solishning  ko'pgina  tuzilmalari 

tugatildi. Chunki ular inson huquqlariga va mustaqillikka rahna soluvchi ma'muriy-

buyruqbozlik  tizimining  ustunlari  edi.  1990-yil  24-martda  Respub1ika  Oliy 

Kengashining  birinchi  sessiyasi  muhim  tarixiy  qaror  qabul  qilib,  O'zbekiston 

Prezidenti  lavozimini  ta'sis  etdi.  O'zbekiston  tarixida  ilk  marotaba  joriy  etilgan 

Respub1ika  Prezidenti  lavozimi  yangi  O'zbekiston  davlat  hokimiyati  organlari 

tizimida  markaziy  o'rinni  egalladi.  U  siyosiy  tizimning  o'zagi  bo'lib  qoldi. 

O'zbekiston  Respublikasi  Oliy  Kengashi  1990-yil  1-noyabrda  «Ijroiya  va 

---

4 

 

boshqaruv  hokimiyatining  tuzilishini  takomil1ashtirish  to'g'risida»  Qonun  qabul 

qilib,  sobiq  hukumat  -Ministrlar  Sovetini  tugatib,  Prezident  hu-  zuridagi  Vazirlar 

Mahkamasini  vujudga  keltirdi.  Mazkur  tarixiy  qadam  tufayli  prezident1ik 

hokimiyati  bila.n  avvalgi  hukumat  timsolidagi  ijroboshqaruv  hokimiyati 

birlashtirildi.  Konstitutsiya  suveren  davlatni  shak1lantirishning  asosiy  poydevori, 

mustaqil  davlatchiligimizning  tarnal  toshi  bo'ldi.  Konstitutsiyaning  IImoddasiga 

muvofiq  qonun  chiqaruvchi,  ijro  etuvchi,  sud  hokimiyatiga  bo'linish  prinsipiga 

asoslangan  tizim  yaratildi.  Ularning  har  biri  faoliyatida  huquqiy  asosda 

avtoritafizm  va  totalitafizmning  xurujlarini  istisno  etadigan  chinakam  demokratik 

me'yorlar  va  yo'l-  yo'riqlar  qaror  toptirildi.  Konstitutsiyada  hokimiyat  taqsim- 

lanish prinsipi -hokimiyatning uchta tarmog'i: qonunchiqaruvchi, ijro  etuvchi, sud 

hokimiyati  o'rtasida  muvozanat  saqlanishining  oqilona  tizimi  yaratilganligini 

bildiradi. O'zbekiston  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

5