mine air atmosfera havosining kimyoviy tarkibi va xossalarining kon ishlari bo'ylab harakati paytida o'zgarishi

1. MINE AIR


1.1 Atmosfera havosining kimyoviy tarkibi va xossalarining kon ishlari bo'ylab harakati paytida o'zgarishi

Shaxtaga kiradigan atmosfera havosining tarkibi amalda doimiy bo‘lib, o‘rtacha hisobda azot (N ₂ ) 78,08 %, kislorod (O ₂ ) 20,95 %, karbonat angidrid (CO ₂ ) 0,03 %, argon 0,93 %, geliyning umumiy miqdori, neon, kripton, ksenon, ozon 0,01% dan oshmaydi.

Havoning kon ishlari orqali harakatlanishi jarayonida uning tarkibi va fizik xossalari o'zgaradi. Havo portlovchi, zaharli, bo'g'uvchi gazlar bilan ifloslanadi, shaxta changlari uning harorati, namligi va bosimini oshiradi.
Shaxta havosi kon ishlarini to'ldiradigan gazlar va bug'larning aralashmasidir .
Shaxtadagi ish joylariga kiradigan shaxta havosi hali turli xil aralashmalar bilan ifloslanmagan va tarkibi jihatidan atmosfera havosidan ozgina farq qilsa, toza havo deb ataladi ( shamollatish diagrammalarida yangi oqim qizil rang bilan ko'rsatilgan).
buzilgan yoki chiqindi havo deb ataladi (chiqish oqimi ventilyatsiya sxemalarida ko'k rangda ko'rsatilgan).


1.2 Shaxta havosining doimiy tarkibiy qismlari va ularning xossalari

Shaxta havosining doimiy tarkibiy qismlariga kislorod, azot va karbonat angidrid kiradi.

Kislorod rangsiz, ta'msiz va hidsiz gazdir. Uning havoga nisbatan zichligi 1,11 ga teng. Kislorod suvda yomon eriydi ( 0 ^{0 S} haroratda hajm bo'yicha 5% ), lekin u juda ko'p moddalar bilan oson birlashadi va oksidlanish jarayonlarida ishtirok etadi. Inson nafas olishi uchun kislorod zarur. Dam olishda odam taxminan 0,3 l / min kislorod iste'mol qiladi va odamning katta jismoniy mehnati bilan - 3-4 l / min. Havo tarkibidagi kislorodning atigi 20 foizi organizm tomonidan so'riladi. Nafas olayotgan havoda taxminan 21% kislorod, nafas chiqarilgan havoda esa taxminan 17% mavjud. Nafas olingan karbonat angidrid miqdori olingan kislorod miqdoridan bir oz kamroq.
Shaxtalar havosidagi kislorod miqdorining pasayishining asosiy sabablari minerallar, tog' jinslari va yog'ochlarning oksidlanish jarayonlari, shuningdek, atrofdagi tog' jinslaridan ajralib chiqadigan gazlarning (metan, karbonat angidrid va boshqalar) havoga qo'shilishidir. ).
Kislorod etishmovchiligining ikkilamchi sabablari insonning nafas olishi, portlash va boshqalar.
Kislorod miqdori 19% gacha kamayganida, engil nafas qisilishi kuzatiladi, 18% da nafas qisilishi kuchayadi, nafas olish ikki baravar ko'payadi, 17% da quloqlarda shovqin va ma'badlarda qonning pulsatsiyasi seziladi va 12% da hushidan ketish va o'lim sodir bo'ladi.
Xavfsizlik qoidalariga ko'ra, odamlar kirishiga ruxsat berilgan mavjud ish joylarida kislorod miqdori kamida 20% bo'lishi kerak.
Azot inert gaz, rangsiz, hidsiz va mazasiz. Uning havoga nisbatan nisbiy zichligi 0,97 ga teng. suvda yomon eriydi. Havodagi azotning miqdori erkin yonish chegarasida (uning miqdori 3-4% ga ko'tarilganda, atmosfera havosida erkin yonish mumkin bo'lmaydi).
Kon ishlarida azotning miqdori ko'mir qatlamlaridan ajralib chiqishi tufayli ortadi. G.D.ning so'zlariga ko'ra. Lidin, ko'mir qatlamlarida azot miqdori 2 m ³ / t ga yetishi mumkin.
Azot har doim inson qonida mavjud. Atmosfera bosimi ortishi bilan uning tarkibi ortadi. Bosimning keskin pasayishi bilan (masalan, kessondagi favqulodda vaziyat, g'avvos suvdan tezda suv yuzasiga ko'tariladi) qonda azot pufakchalari paydo bo'lishi mumkin, bu kesson kasalligi va hatto o'limga olib keladi. Yuqori bosimdagi organizmning azot bilan to'yinganligi toksik ta'sirga olib keladi. Salbiy oqibatlarning oldini olish uchun dekompressiya rejimi qat'iy nazorat qilinadi va katta chuqurlikda suv ostida ishlaganda azot boshqa gazlar (masalan, geliy) bilan almashtiriladi.
Kon havosidagi azot miqdori standartlashtirilmagan.