"mineral o‘Gʻitlar kimyoviy texnologiyasi"

m_m (N₂O) = 18 a.m.b. M_r = (N₂O) = 18
Moddaning miqdori (v) shu moddaning struktura zarrachalari (atomlari, molekulalari yoki boshqa zarrachalari) soni bilan aniqlanadi. Modda miqdori mollar (mol) bilan ifodalanadi. «Mol» so‘zi lotincha «moles» so‘zidan olingan. Har qanday moddaning 1 molida 6,02 · 10²³ ta zarracha bo‘ladi. Amalda modda miqdorini mollar bilan ifodalash o‘rniga modda massasini gramm bilan hisoblanadi. Shuning uchun moddaning molyar massasi degan kattalikdan foydalaniladi. Moddaning molyar massasi M – shu modda massasining modda miqdoriga bo‘lgan nisbatiga teng, molyar massa – gramm taqsim mol (g/mol) bilan ifodalanadi; masalan,
M = m/ v
bu yerda, m – gramm hisobidagi massa; v – mollar hisobidagi madda miqdori; masalan,
M (N₂O) = 18 g / 1 mol = 18 g/mol


Eslatma: Molyar massa har bir modda uchun doimiy kattalikdir.
Moddaning molekulyar massasiga son jihatdan teng qilib olingan grammlar miqdori g/ molь deyiladi.
Atom massa bilan g/atom, molekulyar massa bilan g/mol orasida quyidagicha bog‘lanish mavjud:
g/atom = m/A
bu yerda, m – gramm bilan ifodalangan massa; A – atom massa.


g/molь = m/M
bu yerda, m – gramm bilan ifodalangan massa; M – molekulyar massa.


1 – misol. 2 g kalьsiy necha g/atom bo‘ladi?

Yechish. A_Sa = 40 u.b. , m_Sa = 2 g/atom

Sa = m_Sa / A_Sa = 2/40 = 0,05
2 – misol. 0,1 g / atom magniy necha gramm bo‘ladi?
Yechish. A_Mg = 24 u.b. g/atom M_Mg = m_Mg/A_Mg bo‘lgani uchun m_Mg = g/ atom M_Mg· A_Mg = 0,1 · 24 = 2,4