Ministrligi

6-MODUL. OQÍTÍWSHÍNÍŃ PEDAGOGIKALÍQ 
TEXNIKANÍ QÁLIPLESTIRIW JOLLARÍ 
 
5-TEMA. PEDAGOGIKALÍQ TAKT HÁM ETIKA 
Oqıtıwshınıń oqıwshılar ortalıǵında óz-ara qatnasıqta bolıwı - 
júdá qıyın proces. Biraq, onıń pedagogikalıq iskerligi tikkeley 
oqıwshılar arasında alıp barıladı. Ózara qatnasıqlardı isenim hám 
doslıq sezimleri menen bekkemlep barıw oqıtıwshıdan saldamanlı 
psixologiyalıq tayarlıqtı talap etedi. Onıń ushın oqıtıwshı eń dáslep, 
túrli xarakterdegi oqıwshılardan ibarat bolǵan, klass jámáátin tez-
tezden ózgerip turatuǵın pedagogikalıq jaǵdaylarǵa dárhal óziniń 
qatnasıǵın bildiriwi hám oǵan ádillik penen baha beriwi kerek. Ol 
oqıwshılar háreketlerin durıs ańlap jetiwi, jaǵdaylardı aldınnan kóre 
biliwıi, tárbiyalıq metodlardı óz ornında qollawı, oqıwshılar menen 
qatnasıqta awır, saldamanlıq, shıdamlılıq, milliy qádiriyat hám jasaw 
tárizimizden 
kelip 
shıqqan 
qayır-saqawat 
hám 
saqıylıq, 
adamgershilik hám miyrim-aqıbet sezimlerin kórsete alıwı shárt. Bul 
wazıypalar oqıtıwshınıń moynına júklenetuǵın hám ol boysınıwı 
kerek bolǵan pedagogikalıq takt dep atalatuǵın zárúr shárti bolıp 
esaplanadı.
Pedagogikalıq takt – oqıtıwshı etikalıq – ruwxıylıq júzin ashıp 
beretuǵın ólshem sezimi yaki etikalıq qaǵıydalarǵa boysınıwı. 
Pedagogikalıq takt oqıtıwshınıń oqıwshılar menen óz-ara qatnasıǵın 
shólkemlestiriwshi qural. Psixologiyalıq til menen aytqanda, takt- 
insannıń bir qáliptegi qáliplesken qıyallarında jámlengen jeke 
insanıy qásiyetleriniń jıynaǵı.
Pedagogikalıq takt ólshemleri oqıtıwshıdan eń dáslep joqarı 
insaniy pazıyletlerge iye bolıwın talap etedi. Tálim – tárbiya 
sistemasın reforma qılıwdıń tiykarǵı maqsetlerinen biri kámil insan 
tárbiyası bolıp, ol mámleket siyasatınıń eń joqarı jónelisi dep 
daǵazalanǵan. Ańı joqarı, ǵárezsiz pikirley alatuǵın, minez – qulqı 
menen basqalarǵa ibrat bolatuǵın bilimli, sawatlı jaslardı tárbiyalap 
kamalǵa jetkiziw oqıtıwshınıń moynında. Sonday aq, házirgi 
demokratiyalıq jámiyet oqıtıwshısınıń ózi eń dáslep bárkamal insan 
bolıwı, tamamlanǵan bilimler iyesi, óz kásibiniń jetik iyesi bolıwı 
zárúr. Oqıtıwshı minez – qulqında pedagogikalıq takt belgili bir 
74

---

múddette qáliplesip tamam bolatuǵın proces emes, onıń sebepleri 
hám jámiyettiń rawajlanıwı nátiyjesinde úzlksiz óz kórinisine iye 
bolıp baradı.
5. 1-keste 
Oqıtıwshı pedagogikalıq taktqa tálim hám tárbiya procesindegi 
hár bir jaǵdayǵa ádillik penen baha beriwi, oqıwshılardıń 
háreketlerin durıs ańlap jetiwi, bekkemlik hám shıdamlılıq, ózin tuta 
biliwı, sabır – qanaat, sezgirlik, hújdan, ar-uyat kibi qásiyetlardi 
ózinde jámlestiriwi menen erisedi. Pedagogikalıq iskerlikte óz