Mobil radiorabiTƏ SİstemləRİ

Şəklin təqribi strukturu: 
YSP - yerin sü n i peyki; ISD N - Xidm ətlərin inteqrasiyasına m alik 
rəqəm şəbəkələri; - abonent (M S); p Ş 
-
pikoşant, D 
=
 
60
....1 0 0
m, 
bina daxilindəki az hərəkətli abonentlərlə
 
verilənlərin ötürülm əsi sürəti 
böyükdür; m kŞ 
-
 mikroşanı, D 
 
1 0 0 .... 1000 m, asta yerin i dəyişən abonentlə rabitə; m kaŞ - m 
akroşanı, D < 5 ...6 km , hərəkət edən abonentlə rabitə
, 
estafet ötürülməsi; H Ş 
-
 hiperşam ; D = 1,5 ...2 ,0 m in km, uzaqda olan 
abonentlə (hərəkətdə olan və ya hərəkətsiz) rabitə. 
11
12 

---

FPLMTS - ümumi istifadəli mütəhərrik rabitənin beynəlxalq 
sisteminin yaradılması üzrə işləri Beynəlxalq elektrorabitə itti­ faqı 
aparır. 1 - 3 QHs tezlik diapazonu ayrılmışdır. Stasionar stansiyalar 
üçün 60 MHs eninə malik zolaq, mütəhərrik stan­ siyalar üçün isə 
170 MHs zolağı ayrılmışdır. 
 Şanvarl mobil rabitə sisteminin əsas prinsipləri 
1946-cı ildə ABŞ-da Missuri ştatının Sent-Luis şəhərində 
telekommunikasiya (latınca ’’communication” - məsafəyə ra­ bitə 
mənası verir) kompaniyasından biri ilk mobil rabitə şəbə­ kəsi 
yaratdı. Bu, sadə altkanallı (yəni 6 ədəd daşıyıcı tezlikli) rabitə 
sistemi idi və abonent məlumatlarının ötürülməsi və qəb­ ulu üçün 
bir ədəd qəbuledici-ötürücü baza stansiyasına malik idi. Bu rabitə 
sistemində ən hündür binaya antena quraşdırdılar və ona böyük 
gücə malik vericilər qoşdular, nəticədə maksimal mümkün olan 
ərazi rabitə ilə təmin edilirdi. Lakin belə yanaş­ mada iki əsas 
çatışmayan cəhət var idi: 
İkitərəfli rabitə təmin etmək üçün mobil və baza stansiya­ larının 
gücləri eyni olmalıdır. Bunun üçün hərəkətdə olan abo­ nentdə 
böyük tutumlu akkumlyator və sabit cərəyan generatoru olmalıdır; 
Şəbəkənin tutumu vacib idi. Bu sistemdə məhdud tezlik dia­ 
pazonu ayrıldığından, xidmət göstərilən abonentlərin sayının 
artırılması üçün, baza stansiyasının daşıyıcı tezliklərinin sayını 
(rabitə kanalını) mütənasib olaraq artırmaq tələb olunurdu. 
Birinci məsələ element bazasının sürətlə inkişafı sayə­ sində 
müvəffəqiyyətlə həll olunurdu (məsələn, bipolyar tran- 
zistorlann yaradılması ilə tələb oilman gücü bir tərtib azaltmaq 
mümkün oldu). 
İkinci məsələ - yəni məhdud olan tezlik diapazonunun effektiv 
istifadəsi məsələsini rabitə sisteminin şanvari konsepsiyasının 
işlənib hazırlanması yolu ilə həll etmək mümkün oldu. Bu kon­ 
sepsiyanın mahiyyəti çox sadədir. Bütün xidmət göstərilən əra­ zi, 
bal arısının pətəyinə oxşar şəkildə şamlara - çox da böyük olmayan 
və bir-birinə toxunan altıkünclü manqalara bölünür (şəkil 6.3). 
Hər bir şanının mərkəzində azgüclü qəbuledici - ötürücü baza 
stansiyası (qısa olaraq - BS) quraşdırılır. Bu stansiya nə­ zərdə 
tutulan trafıkə uyğun olaraq bir və ya hər hansı müəyyən daşıyıcı 
tezliklər yığımına (rabitə kanalma) malik olur ki, bun­ lar abonent 
rabitəsi yaratmağa kifayət edirlər. Baza stansiyaları naqilli, 
radiokanal rabitəsi və ya optik - lifli rabitə xətləri va­ sitəsilə şanı 
terminalının çıxışına qoşulurlar ki, o da ümumi istifadəli telefon 
şəbəkəsinə (ÜİTŞ) qoşulmuşdur.