Mobil radiorabiTƏ SİstemləRİ

Altı ədəd 60°-li antenalı 4 ədəd BS-i olan şanı 
modeli 
Bir BS-in əhatə zonasını şərti olaraq, düzgün altıbucaqlı kimi 
göstərmək olar və ona görə də bu sistemi şanvari adlandmrlar
Sistemin xidmət zonasım şanılara bölməkdə əsas səbəb - bir 
BS-in tutumunun azlığıdır. Tutum dedikdə, 1 Hs və 1 km2 - a düşən 
və sistemdə xidmət göstərilən mütəhərrik stansiyaların 
(abonentlərin) maksimal sayı başa düşülür. 
17 
FDMA metodu ilə qurulan ŞMRS-ləri nəzərdən keçirək. Fərz 
edək ki, hər MS-ə siqnal ötürmək üçün ‘’B” Hs tələb olunur və hər 
ŞMRS-ə eni 0 M*B” Hs olan tezlik diapazonu ayrılmışdır. Eni "B ” 
Hs olan hər diapazon kanal adlandırıla bilər. 
Beləliklə, bir BS-li sistem yüksək gücə malik olarsa və bütün 
ərazini əhatə edərsə, M-kanalı təmsil edir və eyni vaxtda M-sayda 
MS-ə xidmət göstərə bilər. Digər tərəfdən, xidmət zonasının şamlara 
bölünməsi və onların nömrələnməsi (şəkil 6.3-də göstərildiyi kimi) 
bu M-sayda olan kanallan, müəyyən qayda­ da, N-sayda müxtəlif 
şamlar arasında paylamaqla, kanallan çoxqat istifadə etməyə imkan 
verər Bu zaman, eyni vaxtda xidmət göstərilən MS-lərin sayı xeyli 
artar və kobud desək, sistemin tutumu, bir BS-liyə nəzərən xeyli 
artmış olar. Bir şanının sahəsi, sistemin əhatə etdiyi ərazidən çox 
kiçikdir, ona görə də bir şanıdakı BS-in gücü xeyli azalmış olur. 
Deməli, şamlarda az güclü BS-lər istifadə etməklə, bir böyük güclü 
BS-in əhatə etdiyi zonam örtmək mümkün olur. Bir tezlik kanalında 
ötürülən siqnallann qarşılıqlı təsiri hadisəsi, kanallar daxili 
maneələr (co-channel interference) adlanır. Bu ŞMRS-in xarakterik 
xüsusiyyətidir və layihələndirmə zamanı nəzərə alınmalıdır. 
Əhatə zonasımn şamlara bölünməsi, hər şanıya kanallar altqrupu 
ayrılması və BS-in gücünün dəyişdirilə bilməsi im­ kanı, sistemin 
verilmiş ərazidə proqnozlaşdırılan trafık inten­ sivliyini nəzərə alan
variantda qurulmasına imkan yaradır. Yüksək sıxlığa malik 
şəhərlərin mərkəzlərində, şanılar adətən kiçik ölçülərə malik olurlar, 
kanallar isə daha çox dəfələrlə isti­ fadə olunur. Bu, xidmət olunan 
ərazinin vahid həcmində daha böyük trafik təmin etməyə imkan 
yaradır. Kənd yerlərində isə şanılar, adətən böyük ölçülərə malik 
olur, onların sərəncamında
18 

---

az sayda kanallar olur, BS-lərin gücü isə böyük olur. Sistemin 
avadanlıqları yerləşdirilən trafikin topoqrafiyası da nəzərə alınır. 
Əhatə zonasının, şanılar yığımına bölünməsi, bir neçə vacib 
nəticələrə səbəb olur. Bunlardan birincisi - kanaldaxili maneələrin 
mövcudluğudur. İkincisi - MS qonşu şanıların sər­ hədlərini 
keçərkən, BS-lə MS-in arasındakı rabitə zamanı, növ­ bəti BS-ə 
avtomatik qoşulmanın təmin edilməsi zərurətidir (estafet ötürülməsi). 
Qoşulmaların (birləşmələrin) estafet ötü­ rülməsi "Xendover” (ing-