Moddalar almashinuvi yuzasidan masala va mashqlar

Qon mavzusi bo‘yicha masalalar yechish metodikasi
1. Tana og'irligi 80 kg bo'lgan odamning tanasida aylanib chiqadigan qon miqdorini hisoblang?
Yechilishi: Bir kg tana massaga erkaklarda 75 ml/kg qon to'g'ri keladi. 80 kg li odamning qon tomirlarda aylanadigan qon hajmini toppish uchun 75 mini 80 ga ko'paytirish kerak. 75 ml/kg • 80kg = 6000 ml chiqadi.
Javob: 6000 ml.
2. Qon tomirlarida 6 litr qoni bo'lgan erkak kishining qoni tarkibida qancha miqdorda shaklli elementlar bo'ladi?
Yechilishi: Erkaklar qoni tarkibida gematokrit miqdori 47 % ni tashkil etsa. Bundan ko‘rinib turibdiki, erkaklaming har 100 ml yoki 0.1 litr qoniga 47 ml yoki 0.47 1 shaklli elementlar to‘g‘ri keladi. Bu masalani yechish uchun proporsiya tuzamiz. 0,11. qonda - 0,047 1. shaklli elementlar6,01. qonda – x x = 6,0 1. • 0,047 1: 0,1 1. = 2,82 1. shaklli elementlar
Javob: 2,821. shaklli elementlar bo‘ladi.
3. Musobaqa vaqtida sportchi jarohat olib 700 ml qon yo￡qotdi Unga birinchi yordam sifatida 500 ml fiziologik eritma quyildi lekin uning tarkibida biz bilamiz eritrotsitlar yo‘q. Agar sportchining tana massasi 72 kg bo‘lsa uning gematokrit miqdori qanchaga o‘zgardi?
Yechilishi: Buning uchun jarohatgacha bo‘lgan qonning miqdorini topamiz.
QM = 75 ml/kg • 72 kg. = 5,4 1. Jarohatdan so‘ngi qon miqdorini topamiz: 5,41. - 0,7 1. = 4,7 1.
Jarohatdan so‘ngi shaklli elementlaming miqdorim topamiz:
4,71. qon-1 0 0%
xl. sh.el. - 47 %
x= 4,7 • 47 % /100 % = 2,209 1. sh.el.
Fiziologik eritma quyilgandan keyingi qon miqdori. x = 4,7 1.+0,51 = 5,21.
Gematokritni fiziologik eritma quyilgandan keyingi miqdorini topamiz.
5,2 1. qon - 2, 209 1. sh.el.
100% - x%
x = 2,209 1 • 100 % / 5,2 1. = 42,5 %
Javob: gematokrit 42,5 % gacha pasaygan.
4. Og‘irligi 90 kg bo‘lgan odamning tanasida aylanib chiqayotgan qon hajmini hisoblang? Yechilishi: Erkaklaming 1 kg tana massasiga 75 ml/kg qon to‘g‘ri kelishi ma’lum. 90 kg odam tana massasiga qancha qon to‘g‘ri kelishim hisoblash uchun 75 ml/kg • 90 kg — 6000 ml.
Javob: 6750 ml.