Moddalar almashinuvi yuzasidan masala va mashqlar

Zoologiyadan masalalar yechish metodikasi
l.Agar 1m sodda hayvonlaming biomassi 7.8 g bo‘Isa. Bir gektar maydondagi sodda hayvonlaming umumiy biomassasini hisoblab toping.
Yechilishi: 1 gektar 10000 m2 ni tashkil etsa 1 mz sodda hayvonlaming biomassi 7,8 g , 1 gektardagi sodda hayvonlaming umumiy biomassasini hisoblab chiqamiz: 7,8 • 10000 = 78000 = 78 (kg).
Javob: 1 gektar maydondagi sodda hayvonlaming umumiy biomassasi 78 kg
2,Sigir oshqozonining 1 sm3 sathiga 2 mln dona infuzoriya to‘g‘ri kelsa. Sigir oshqozonining hajmi 125 1 bo‘lsa undagi infuzoriyalaming umumiy sonini toping.
Yechilishi: 1 litr 1000 snr ni tashkil etadi; 125 litr 125000 sm3 ga to‘g‘ri keladi. Sigir oshqozonidagi infuzoriyalar sonini topamiz : 2000000 • 125000 = 25000000000 ta
Javob: sigir oshqozonida 250 mlrd. ga yaqin infuzoriya bor. 3.Evglena bir sekunda 150 mkm tezlikda harakatlansa, 3 mm masofani qancha vaqtda bosib o‘tadi?
Yechilishi: Evglenaning harakatlanish tezligini quyidagi formula bilan hisoblab topamiz.
V — s-t s 3000 t = v = T s o = 2 4 s e k )
Javob: 20 sekund.
4. O'rmondagi yomgsir chuvalchangining tana og'irligi o‘rtacha 0,51 g. Keng bargli o'rmonning bir gektar maydonidagi yomg‘ir chuvalchangining umumiy biomassasini toping. 1 m2 maydonda 680 ta yomgVir chuvalchangi borligini hisobga olgan holda masalani yeching.
Yechilishi: 1 ga 10000 m2 : 0,51 • 680 • 10000 = 3468000 = 3468 (kg).
Javob: 3468 kg.
5. Yomg‘ir chuvalchagi pilla ichiga 30 tagacha tuxum qo‘yadi. Agar bitta pillaga 2-3 tadan tuxum qo‘ysa. 12 ta yomg‘ir chuvalchangi nechta pillaga tuxum qo‘ygan? , 1)30:2 = 15 ,3 )1 2 ≪10 =120
2) 30 : 3= 10 4) 12* 15 = 180
Javob: 120 va 180 ta pillaga tuxum qo‘ygan.
6. Yigirma dona koloroda qo‘ng‘izi 30 kun davomida 4000 sm2 bargni yeydi. Uning lichinkasi esa o‘zining rivojlanish davrida kartoshkaning 50 sm" bargini iset’mol qiladi. 1000 ta kolorada
qo‘ng‘izi kartoshkaning qancha maydon bargini yo‘q qiladi. Nechta lichinka shuncha maydondagi bargni yo‘q qilishi mumkin?
Yechilishi: 1) 30 kunda 1000 ta kaloroda qo‘ng‘izi qancha maydon bargni yeb tugatishini hisoblaymiz. Proporsiya tuzing. 2) Nechta lichinka 200000 sm2 bargni yo‘q qiladi.
Javob: 1000 ta kolorada qo‘ng‘izi 30 lom davomida 200000 sm* kartoshkaning bargini yo‘q qiladi. Shuncha miqdordagi bargni 4000 lichinka yo‘q qiladi