Moddalar almashinuvi yuzasidan masala va mashqlar

Nafas olish bo‘yicha masalalar yechish metodikasi
1. Nafas bilan chiqarilgan havo tarkibida 0 2 -16.3%, C02 - 4,0%’, azot - 79,7% gazlar aralasbmasi bo‘ladi. Nafas bilan chiqarilgan havo tarkibidagi gazlar bosimining 159 mm s.u kislorodga, 0.2 159 mm s.u C02 ga 600,8 mm s.u azotga to‘g‘ri keladi. Nafas chiqarilgandagi gazlaming va atmosfera havosidagi gazlar bosimini foizini toping.
Yechilishi: Atmosfera havosidagi gazlar miqdori 100 %ni, bosim esa 760 mm,s.u tashkil etadi.
Masalani yechish uchun proporsiya tuzamiz. 760mm. s.u. - 100% 159 mm. s.u. - x%
x = 159 * 100 : 760 = 20,92 % kislorod
Shu yo‘l bilan nafas havosi tarkibidagi C02 (0.03 %), azot (79,1 %), ini va bosimini topish mumkin. Chiqarilgan havo tarkibidai bosim : kislorod- 123,9 mm s.u., C02 - 30,4; azot- 605,72.
Javob : 20,92 % kislorod bo‘Iadi.
2. Nafas bilan chiqarilgan havo tarkibida 16,5 % 0 2 va 4,3 % C02, nafas kooefisienti (NK) kattaligini aniqlang.
Yechilishi: Organizm o‘zlashtirgan kislorod miqdorini topamiz:
20,94 % - 16,5 % = 4,44 % 0 2 Nafas bilan chiqarilgan havo tarkibidagi C02 ni topamiz:
4,3 % - 0,03 % = 4,27 % C02
NK miqdori quyidagi formula bilan aniqlanadi: NK = C02 chiqarilgan
: 0 2o‘zlashtirilgan. = 4,27 : 4,44 = 0,98
Javob: 0,98
0 ‘pkaning tiriklik sig‘imi, o‘pka ventilyatsiyasi bo‘yicha
masala va mashqlar yechish metodikasi
1. Bo‘yining tuzunligi 175 sm bo'lgan yosh odamning o‘pkasining tiriklik sig‘imi qancha bo‘ladi?
Yechilishi; 0 ‘pkaning tiriklik sig'imi quyidagi formula bilan hisoblanadi
0 ‘TS = 2,5 • N = 2,5 • 1,75 = 4,375 1.
Javob: 4.375 L
Kgar sportchining nafas miqdori 0.8 1, nafas bilan chiqarilgan havo taJkibida 4.5% CO2 alveolalardagi havo tarkibida 5.8 % karbonat angidrid bo'lsa, sportchining havo o'tkazuvchi yo'llarning hajmini aniqlang.
Yechilishi: Nafas yo‘llarini hajmini aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz NF x UCO2 chiq. = NY x UCO2 atm + /NM-NY/ x UC02 alv
NM - nafas miqdori UC02 - nafas bilan chiqarilgan havo tarkibidagi CO 2
NY - nafas yo‘li Bundan 0,8 x 4,5= NY x 0,03 + /0,8 - NY/ x 5,8 = 3,6 =
0.03NY + 4,64 -5,8NY. 5.77 NY = 1,04 1. NY =0,18 1.
Javob: 0,18 1.