Moddalar va energiya almashinuvi haqida umumiy tushuncha

Energiya almashinuvi. Energiya sarfi. Odam organizmida kecha-kunduz davomida sarflanayutgan energiya uch qismdan iborat:
1.Asosiy moddalar almashinuvi ta`minlash uchun sarflanadigan energiya.
2. Ovqatni hazm qilishga sarflanadigan energaya.
3. Odam bir kecha-kunduzda bajaradigan ishga sarflanadigan energiya.
Bajaradigan ishning turiga va sarflanayotgan energiya miqdoriga ko`ra, barcha ishlovchi odanlar 4 guruhga bolinadi:
Birinchi guruhga aksariyat yengil mehnat, aqliy mehnat bilan shug`ulanuvchilar kiradi. Ular organizmi bir kecha-kunduzda sarflaydigan energiya miqdori 2500-3000 kkal ga teng:
Ikinchi guruhga mexanizmlashgan jismoniy mehnat bilan shug`ulanuvchilar kiradi. Ular bir kecha-kunduzda 3000-3500 kkal energiya sarflaydilar.
Uchinchi guruhga mexanizatsiyalashmagan og`ir jismoniy mehnat bilan shug`ulanuvchilar kiradi. Ular bir kecha-kunduzlik energiya sarfi 3500-4000 kkal ni tashkil etadi. Muntazam ravishda jismoniy tarbiya va sport bilan shug`ullanuvchilar ham shu guruhga kiradi.
To`rtinchi guruhga mexanizatsiyalashmagan og`r jismoniy mehnat bilan shug`llanuvchilar kiradi. Shuningdek, yuqori razryatga ega bo`lgan sportchilar ham shu guruhga kiradilar. Bu guruhga kirgan odaml\arning bir kecha-kunduzlik energiya sarfi 4500-8000 kkal ni tashkil etadi.
Ko`pchilik aqliy va engil jismoniy mehnat shug`ullanadilar. Ularning kecha- kunduzlik energiya sarfi 3000-3500 kkal ni tashkil etadi. Shundan 1200-1500 kkal energiya har kuni jismoniy mehnat sarflanishi lozim. Agar jismoniy mehnat qilish zarurati bo`lmasa, sport bilan shug`ullanish kerak.
Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   B.Aminov. “Odam va uning salomatligi”
   
2. 
   E.A.Varavyova “Anatomiya I fizialogiya”
   
3. 
   www.ziyonet.uz