g) Sulfat kislota va ishqor eritmalari bilan yuvish
Agar idish smolasimon va suvda eiimaydigan moddalar bilan
ifloslangan bo'lsa, yoki laboratoriyada xrom aralashmasi bo'lm agan
taqdirda, idishni konsentrlangan sulfat kislotasi yoki ishqor (40% gacha
NaOH, KOH) eritmalari bilan yuvish mumkin. Ko'pincha, smolalar
kislota va ishqorda eriydi. Ifloslangan idishni 1/4
hajmigacha ishqor
yoki
kislota eritmasi
solinib, yaxshilab
chayqatiladi.
Yuvisli
davomiyligi smolani xususiyatiga bog'liq. B a’zan 5-10
daqiqa
chayqatib smolani eritish mumkin, boshqa hollarda smoladan tozalash
uchun bir necha soat idishni chayqatish kerak bo'ladi
Konsentrlangan sulfat kislotasi
va ishqor bilan yuvilganda
ehtiyotkorlik choralarini ko'nsh kerak, kislotani rakovinaga quyish
mumkin emas! Smola aralashgan sulfat kislota va ishqor qoldiqlarini
solish mumkin emas. chunki neytrallanish
reaksiyasi asosida issiqlik
ajralib chiqadi va idish sinib ketishi mumkin.
5. ISITISH ASBOBLARI. QIZDIRISH
Ko'pgrna kimyoviy jarayonlar qizdirish yo'li bilan tezlashtinladi.
O'rganilishi lozim bo'lgan jarayon tavfisiga ko'ra va laboratoriyada
mavjud bo'lgan jihozlarning mavjudligiga ko 'ra qizdiiishda elektr
asboblari - pechlar va elektr plitalar hamda gorelkalar (spirtli.
benzinli,
gaz) qo'llaniladi.
1. Gaz gorelkasi. (iorelkani tarkibiy qismlarga ajratish; gaz
trubkasi (2) ni asos ( I) dan ajraiib ohng, uning lagidagi kengaygan
qismi gaz ajratuvchi kamera deyiladi. Kameradan disk (3) ni
ajratib oling. Har bir qismlarning tuzilishini, disk hamda ventil (4)
ning vazifasim sinchiklab о 'rganing (32-rasm).
Gorelkani gaz y o ’li bilan ulangan
kranga kiydirilgan rezma
trubkasiga ulang, diskni gaz tiubkasining kengaygan qismiga
tekkuncha burang, gaz kranini oching va gorelkani yoqing.
Ventilni asta-sekinlik bilan burang va alanga o'lcham m ing
o zgarishini kuzating. Ventil nima uchun xizmat qiladi?
Tigel qisqichi bilan (33-rasm) tigeldan farfor qopqog'ini oling va
alangaga tuting. Qopqoq yuzida nima hosil b o ia d i?
Bunday alanga
qanday nomlanadi? Bunday alangada gaz t o i a yonishga ulguradimi?
32-rasm . Gaz gorelkasi ( leklyu)
1-asos: 2-trubka, 3-havo kelishim boshqaruvchi
disk, 4-gaz kehshm i boshqaruvchi ventil
I
33-rasm . Tigel
qisqichi
23
