Modernization of Higher Education in Central Asia through New Technologies (HiEdTec) Reja

Modernization of Higher Education in 
Central Asia through New 
Technologies (HiEdTec)
12-rasm. Internet foydalanib turli raqamli qurilmalar orasidagi aloqa o’rnatish 
Tarmoq protokollari keng ko'lamli jarayonlarni amalga oshiradi hamda 
jarayonlarni kichik, aniq vazifalar yoki funktsiyalarga ajratadi. Bu tarmoqning har 
bir pog’onasida sodir bo'ladi va pog’onalar kattaroq vazifani bajarish bir biri bilan 
birlashadi, o'zaro ta'sirlashadi. "Protokol to'plami" atamasi bir-biri bilan hamkorlida 
ishlaydigan kichik tarmoq protokollari to'plamini anglatadi. 
Umumiy holatda tarmoq protokollari minglab bo’lishi mumki, lekin ularning 
barchasi asosiy 3 ta vazifadan birini bajaradi: aloqa, tarmoqni boshqarish va tarmoq 
xavfsizligi. Tarmoq protokollari odatda tarmoq standartlari bo'yicha turli xil tarmoq 
yoki axborot texnologiyalari tashkilotlari tomonidan tuziladi. Quyidagi keltirilgan 
tashkilotlar turli xil tarmoq protokollarini tafsivlaydi va e’lon qiladi: 
• 
The Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE); 
• 
The Internet Engineering Task Force (IETF); 
• 
The International Organization for Standardization (ISO); 
• 
The International Telecommunications Union (ITU); 
• 
The World Wide Web Consortium (W3C). 
Tarmoq protokollari modellari odatda o'xshash usullarda ishlasa-da, har bir 
protokol o'ziga xosdir, va uni ishlab chiqqan tashkilot tomonidan batafsil 

---

Modernization of Higher Education in 
Central Asia through New 
Technologies (HiEdTec)
tavsiflangan holda qandaydir vazifa yoki vazifalarni bajarishga yo’naltirilgan 
bo’ladi. Tarmoq protokollari faqat sertifikatlangan tarmoq mutaxassislari yoki IT 
mutaxassislariga tegishli emas. Kundalik faoliyatda milliardlab odamlar tarmoq 
protokollaridan foydalanadilar, lekin tarmoq protokoli haqida bilishlari yoki 
bilmasliklari mumkin. Har safar Internetdan foydalanganda siz tarmoq 
protokollaridan foydalanasiz. Tarmoq protokollari qanday ishlashini yoki ularga 
qanchalik tez-tez duch kelishingizni bilmasangiz ham, Internet yoki raqamli 
aloqalarni har qanday imkoniyatlardan foydalanish uchun protokollar zarur bo’ladi.