Molekulyar-kinetik va termodinamik usul

Ideal gaz qonunlari:

Molekulyar-kinetik nazariyada ideal gaz quyidagi xususiyatlarga ega bo’ladi :

1.gaz molekulalarining xususiy hajmi gaz egallagan idish hajmiga nisbatan juda kichikdir ;
2. gaz molekulalari orasida o’zaro ta’sir kuchi mavjud emas ;
3.gaz molekulalari o’zaro va idish devori bilan to’qnashuvi Mutlaq elastikdir;
Tizm parametrlaridan biri o’zgarmas bo’lganida qolganlari o’zaro bog’lanish hosil qiladigan jarayonlar izojarayonlar deyiladi.
Boyl-Marriot qonuni:
Berilgan massali gaz uchun ,tempratura o’zgarmas bo’lganida gaz bosimining uning hajmiga ko’paytmasi o’zgarmas kattalikdir.
PV=const, T=const, m=const
Tempratura o’zgarmas bo’lganida,modda xususiyatini tavsiflovchi P va V kattaliklar orasidagi bog’lanishni tasvirlovchi egri chiziq izoterma chizig’i deyiladi.
P


Izoterma


V
*Termodinamik jarayon sodir bo’ladigan tempratura qiymati ortishi bilan izotermani tasvirlovchi giperbola yuqoriga siljiydi .
P1
GEY-LYUSSAK qonuni: V
(V,t)tekislikdagi izobaralar majmuasi: P2
P3>P2 >P1 P3
=const
-273.15
Berilgan massali gaz hajmi ,bosim o’zgarmas bo’lganida tempraturaga bog’liq ravishda to’g’ri chiziq bo’ylab o’zgaradi.
V=V0(1+αt) ,P=const , m=const.
SHARL qonuni:
o’zgarmas massali aynan bir gaz uchun o’zgarmas hajm ostida olib boruluvchi jarayon izoxorik jarayon deyiladi.

• 
  Berilgan massli gaz hajmi bosim o’zgarmas bo’lganda ,tempraturaga bog’liq ravishda to’g’ri chiziq bo’ylab o’zgaradi.
  

P V1

V2
V3
(P,T) tekislikda izoxora majmuasi V3>V2>V1
R=R0(1+αt),P=const,m=const
Bu tenglamada t-tempratura selsiy shkalasi bo’yicha olingan P0 va V0 T=
bo’lgandagi gazning mos ravishda bosimi va hajmidir ,α-koeffitsiyent quyidagiga teng bo’lib ,ideal gazning hajmiy kengayish koeffitsiyentini bildiradi:

Nuqtasida kesib o’rtadi,chunki bu nuqtada P yoki V nolga teng bo’lganligi uchun
1+αt=0 bo’ladi.