Moliya-bozori-doc-2-mavzu pdf

1. Ochiq aksiyadorlik jamiyatlarining aksiyalari, ular ochiqchasiga
muomalaga chiqariladi va keyinchalik boshqa aksiyadorlaming roziligisiz qo'ldan
qo'lga o'tishi mumkin, shuningdek, yopiq aksiyadorlik jamiyatlarining aksiyalari,
bular birlamchi joylashtirilishdaoldindan ajratib olingan sarmoyadorlar o'rtasida
taqsimlanadi va faqat kompaniya umumiy yig'ilishining roziligi bilan qo'idan
qo'iga o'tishi mumkin.
2. Egasining nomi yozilgan va ko'rsatuvchi egalik qiladigan aksiyalar.
Egasining nomi yozilgan aksiyaJarda ular egasining familiyasi majburiy tarzda
ko'rsatilishi
shart,
agar
ularning
egasi
yuridik shaxs bo'lsa, tashkilotning nomi ko'rsatiladi. Ko'rsatuvchi egalik qiladigan
aksiyalarda ular egasining nomi ko'rsatilmaydi. Bu ushbu aksiyalarning fond
bozorida
muomalada
bo'lishi
xususiyati
bilan izohlanadi. Aksiyadorlik jamiyati bir yilning o'zida ham egasining nomi
yozilgan, ham ko'rsatuvchi egalik qiladigan aksiyalarni chiqarishi mumkin.
O'zbekistonda ko'pchilik aksiyalar egasining nomi yozilganshaklda chiqariladi.
3. Oddiy va imtiyozli. Oddiy aksiya aksiyadorlar yig'ilishida ovoz berish
huquqini beradi, u bo'yicha olinadigan dividend miqdori esa, aksiyadorlik
jamiyatining yil davomidagi ishining natijalariga bog'liq va boshqa hech narsa

---

bilan kafolatlanmagan. Bunday aksiyalarning egalari boshqa qimmatli
qog'ozlarning egalariga qaraganda katta tavakkalchilik qilajakligi bois, ular
bo'yicha ko'zda tutiladigan dividendlar juda yuqori darajada bo'ladi. Imtiyozli
aksiya aksiyadorlar umurniy yig'ilishida ovoz berish huquqini va bu bilan
korxonani
boshqarishda
ishtirok
etish
huquqini bermaydi. Ularning imtiyozliligi, bir tomondan, jamiyat
xo'jalik faoliyati natijalaridan qat'i nazar, kafolatlangan daromadni olish
imkoniyatidan, ikkinchi tomondan esa, aksiyadorlik jamiyati tugatilgan yilda
aksiyalar qiymatini birinchi navbatda olish huquqidan iborat. Imtiyozli
aksiyalarning umumiy nominal qiymati kompaniya ustav sarmoyasining 20
foizidan oshmasligi kerak.