“moliya” fanidan O’quv-uslubiy qo'llanma bilim sohalari

 
21.3-rasm. Firmaning qiymati va kapital strukturasi tarkibi 
Bu jarayon 21.4-rasmda batafsilroq tasvirlangan bo’lib, unda biz firmaning 
jami kapital bahosi - k
wacc 
ga ortiqcha foydalanilgan moliyaviy leverej ta’sir 
ko’rsatmaydi. Kapital strukturasida k
d 
qiymatidagi ko’proq qarzdan foydalanilsa, 
oddiy aksiyalarning qiymati - k
cs
qo’shimcha yaratilgan foyda darajasida o’sadi. 
Bundan tashqari, kapitalning jami bahosi leverejdan foydalanish darajasiga 
nisbatan o’zgarmasa, firma oddiy aksiyalarining narxi ham o’zgarmaydi.  
Moliyalashtirish manbasini tanlash borasidagi bu qarashdan chiqarilgan 
saboq shuki, qarz mablag’lari hisobiga moliyalashtirish u dastlab ko’ringanidek 
arzon jarayon emas, chunki mablag’larning umumlashgan qiymati yoki firma 
kapitalining o’rtacha tortilgan qiymati moliyaviy leverejdan foydalanishning har 
qanday darajasida o’zgarmas bo’ladi. Moliyaviy xodimlar uchun oddiy xulosa 
shuki, har qaysi kapital strukturasi o’zining afzalligiga egadir.  
Bu nazariya yaratilgan iqtisodiy dunyoni tavsiflash uchun qo’llanilgan qat’iy 
farazlarni eslab qoling. Kelgusida biz bunday keskin farazlardan boyuvchi bozor 
va huquqiy muhitga to’xtalamiz.  
Mo'tadil yondashuv 

---

227 
Shunday qilib, biz asosiy e`tiborni firmaning kapital xarajatlari va kapital 
tuzilishi orasidagi munosabatlarga va ular orasidagi mo`tadil ta`rif tushunchasiga 
alohida to`xtalib o`tamiz  
 
21.4-rasm. Kapital xarajatlar va moliyaviy leverej: soliqsiz va mustaqil faraz 
 
Foiz xarajatlari soliqdan chegirib qolinadi. Agar firma qarzdorlik holatida
bo`lsa yoki o`ziga katta miqdordagi qarzni olsa, qaysiki foiz to`lashi kerak bo`lsa u
qarz hisobiga bu to`layotgan to`lovlari soliq hisobiga ro`yhatga qo`yiladi va soliq
sifatida hisoblanadi va qarzning tannarxini pasaytiradi. Bu aksiyalar egalari uchun
to`langan dividendlardan soliq chegirib qolinmaydi, chunki qarz moliyalashtirish
hisobiga foydalar teng hisoblanadi.