i р=р1/р0 Бу ерда: p1 ва p0 – жорий ва ўтган даврларда маҳсулот бир бирлигини баҳоси (нархи). Таннарх индивидуал индекси (i z) i z=z1/z0 Бу ерда: z1 ва z0 – жорий ва ўтган даврларда маҳсулот бирлигини таннархи.
Чораклар
|
I
|
II
|
III
|
IV
|
Миқдор даражалари
|
q1
|
q2
|
q3
|
q4
|
Базисли индекс
|
-
|
q2/q1
|
q3/ q1
|
q4 /q1
|
Занжирсимон индекс
|
-
|
q2/q1
|
q3/ q2
|
q4 /q3
|
Боғлиқлик
|
q4/q1= q2/q1х q3/q2хq4/q3
ёки q4/q1:q3/q1=q4/q3хq
| | | | Сотилган маҳсулот хажми бўйича базисли ва занжирсимон индекс
Чораклар
|
I
|
II
|
III
|
IV
|
Миқдор даражалари
|
q1р1
|
q2р2
|
q3р3
|
q4р4
|
Базисли индекс
|
-
|
q2р1/q1р1
|
q3р1/q2р1
|
q4р1/q3р1
|
Занжирсимон индекс
|
-
|
q2р1/q1р1
|
q3р2/q2р2
|
q4р3/q3р3
| Омиллар таъсирини хисоблаш йўллари
Кўрсаткичлар
|
Ўтган йил
|
Ҳисобот йили шартли
|
Ҳисобот йили
|
Маҳсулот сотишдан соф тушум
|
q0р0
|
q1р0
|
q1р1
|
Сотилган маҳсулот ишлаб чиқариш таннархи
|
q0с0
|
q1с0
|
q1с1
|
Сотишдан ялпи фойда
|
q0р0-q0с0
|
q1р0-q1с0
|
q1р1-q1с1
|
Сотув рентабеллиги
|
q0р0-q0с0/q0р0
|
q1р0-q1с0/q1р0
|
q1р1-q1с1/q1р1
|
Сотишдан ялпи фойдага баҳо омилининг тасири
|
х
|
х
|
q1р1-q1р0
|
Сотишдан ялпи фойдага микдор омилнинг тасири
|
х
|
х
|
q1р0-q0р0
|
Сотишдан ялпи фойдага таннарх омилининг тасири
|
х
|
х
|
q1с1-q1с0
| Гурухлаш усули Гурухлаш деганда ўрганилаётган тўпламни таълукли белгилари бўйича сифат жиҳатдан бир хил булган гурухчаларга ажратиш тушинилади. Агар статистикада гурухлаш ходисаларни умумлаштириш ва типларга ажратиш мақсадида фойдаланилса,таҳлилда ўртачаларни мохиятини тушинтиришга,бу ўртачадаги алоҳида бирликларни ролини кўрсатишга, ўрганилаётган кўрсаткичлар орасида ўзоро боғлиқликларни аниқлашга ёрдам беради. Ҳал қиладиган масалалари (вазифалари) нуқтаи назардан гурухлашлар типологик, структурали ва аналитик турларга булинади. Структурали гурухлаш- кўрсаткични ички тузилишини,унинг алоҳида қисимларини ўзоро нисбатларини ўрганиш мақсадида гурухларга ажратишни; Аналитик гурухлаш- кўрсаткичлар орасидаги богланишларни ўрганиш мақсадида амалга ошириладиган гурухлашларни англатади. Тузилишининг мураккаблиги жихатдан оддий гурухлашлар ва комбинацияли гурухлашлар таркибланади. Битта белги бўйича амалга оширилган гурухлашлар оддий гурухлаш деб айтилади.Агар битта белги бўйича битта гуруҳлашни, шу гурухга кирувчи бошқа бир белги бўйича яна бошқа гурухлашни амалга оширилса бундай гуруҳлаш комбинацияли гурухлаш деб айтилади. Гурухларни тузишда тўпламни гурухларга бўлиш,гурухлар сонини белгилаш ва гурух интервалини аниқлаш масаласига жиддий ёндашиш зарур. Гурухлашлар алгоритминиқуйидаги кетма кетликда белгилаш мумкин: таҳлилнинг мақсадини аниқлаш; ахборотларни йиғиш; гурухлаш учун асос қилиб олинган белги бўйича тўпламни ранжировка қилиш; тўпламни таксимлаш интервали (оралиги)ни танлаш ва уни гурухларга ажратиш; гурухлаш ва омилли белгилар бўйича ўртача гурух кўрсаткичларини аниқлаш; олинган ўртача микдорларни таҳлил қилиш, ўзоро боғлиқларни ва натижавий кўрсаткичга омилли кўрсаткичларни таъсир йуналишини аниқлаш. Молиявий ҳолат рейтинги бўйича гуруҳлаш
Молиявий ҳолат рейтинги
|
Гурухдаги корхоналар сони
|
Гурух бўйича молиявий ҳолатнинг ўртача рейтинг баҳоси
|
1.5- 4.5
|
20
|
2.250
|
4.6 - 6.0
|
30
|
3,760
|
6.1 дан юқори
|
12
|
6,230
|
Жами
|
62
|
4.560
|
Do'stlaringiz bilan baham: |