Mövzu föVQƏlada hallarda müLKİ MÜdafiƏNİn rolu və VƏZİFƏLƏRİ

Sual 2. Təbii fəlakətlərin qarşısının alınmasında dövlət siyasəti.

Insanların təhlükəsizliyinin təminatı son illərdə kəskin hal almışdır. Bu ona görədir ki, elm və texnikanın sürətlə inkişaf etdiyi son dövrlərdə sənayedə nəqliyyatda və digər sənaye kompleksində qəzaların, təbii fəlakətlərin sayı xeyli artmışdır.
Elmi-texniki tərəqqinin yüksəlişi, mürəkkəb sistemlərin tətbiqi ilə elmi- texniki və istehsalat fəaliyyətinin miqyasının genişlənməsi, onların istismarında riskin artması insanların həyat və sağlamlığına, ətraf mühitə və istehsalatın normal fəaliyyətinə təhlükə yaradırlar.
Bütün bunlarla əlaqədar gələcək mütəxəssislərə müasir silahın tətbiqi zamanı istehsalatda insanların həyat fəaliyyətinin və ətraf mühitin mühafizəsini təmin etmək biliyi, bacarığı vermək lüzumu günün vacib məsələsidir.
Mülki Müdafiə insanın ətraf mühitdə təhlükəsizliyi və sağlamlığının qorunması haqqında bir elmdir. Həmin qurum dövlət orqanıdır. Onun rəhbərlə- rinin, mütəxəssisərinin biliyindən və bacarığından çox asılıdır. Onlar, təhlükəli və zərərli amilləri vaxtında aşkara çıxarmalı və eyniləşdirməli, insanın mühafizəsinin metod və vasitələrini, yollarını zərərli və təhlükəli amillərin minimum dərəcəyə qədər azaldılmasını araşdırmalı, dinc və müharibə dövrü baş verən qəza hallarının,
fəlakətin nəticələrini aradan qaldırmaq tədbirlərini vaxtında hazırlamalıdır.
Dövlətin və onun orqanlarının müharibə dövlərində rolları xüsusilə böyükdür. Ən çox insan (rəhbər heyyət) faktorundan çox asılıdır.
Böyük maddi itkilər və insan fəlakətinə səbəb olan AES-də, dəmir yolunda, qəza təhlükəli kimyəvi maddələrdən istifadə olunan müəssiələrdə baş verən qəzalar və tez-tez baş verən təbii fəlakətlər və s-dir.
Fövqəladə halla göstərir ki, indi mövcud olan şəraitdə insanları və onların yaşadığı mühiti fövqəladə hallarda mühafizə etmək üçün, insanların psixoloji, mənəvi cəhətdən əsaslanmış səmərəli formada hazırlanması məsələlərini tamamilə yenidən qurmaq lazımdır, xüsusilə əmin-amanlıq dövründə fövqəladə hal olan dövlət MM tədbirlərinə yenidən baxılmalı və onun vəzifə və yollarını yenidən qiymətləndirmək lazımdır. Bu məsələ indiki iqtisadi münasibətlərin keçid dövründə daha böyük əhəmiyyət kəsb edir.
MM-yə üzrə dövlət funksiyalarını AR-nın FH-lar Nazirliyinin orqanları yerinə yetirir. Buraya bütün iarəetmə orqanları, müxtəlif mülkiyyət formalarına aid olan birliklər, müəssisələr, idarələr, təşkilatlar və digər obyektlər, onların qüvvə vasitələri daxildir.
Beləliklə, TF-in qarşısının alınmasında insan faktoru böyük rol oynayır. Rəhbər heyyətin inamla qərar qəbul etməsi və lazımi olan tədbirlər vaxtında yerinə yetirməsi, itkinin, fəlakətin miqdarını xeyli azaldır.
Hər bir insan könüllü – özünü, əmlakını sığortalaya bilər. sığortalarnma ən vacib dövlət qayğısından biridir.
FH-dən ziyan çəkən insanlara – dövlət qayğısından biridə, onlara yardım göstərmək, müalicə etmək və müalicə sanatoriyalarına göndərməkdən biridir.
Bu prosesdə şərq və Avropaya məcrübəsindən istifadə və digər əməkdaşlıq etməkdir.
Бу эцн республикамызда бцтцн тясяррцфат сащяляринин фювгейиндя дуран, ФЩ- ин комплекс мониторинги вя гаршысынын алынмасы цзря ващид гурум тяшкил олунмушдур.Яразилярин, тящлцкя потенсиаллы мцяссисялярин, тябии фялакят мянбяляринин вязиййятинин системли анализи кечирилир. Бу ися йаранан тящлцкялярин вя
горхулу щалларын, зярярли вя зядяляйиъи тясирлярин вахтында ашкар едилмясиня, онлара гаршы яввялъядян сямяряли тядбирляр эюрцлмясиня имкан верир.
Беля бир вязиййят бцтцн мцшащидя вя нязарят хидмятляринин сяйлярини бирляшдирмяйи, ялагяляндирмяйи вя фасилясиз сцрятдя гаршылыглы фяалиййят эюстярмяйи тяляб едир.
Республикамызда йаранмыш сосиал-игтисади шяраитдя фювгяладя щалларын прогнозлашдырылмасы, гаршысынын алынмасы вя арадан галдырылмасынын еффективлийини артырмаг цчцн ян ясас шяртлярдян бири, щазырда мцхтялиф идарялярдяки, ян яввял ися техноэен тящлцкяли сащялярдян пяракяндя щалда олан хиласетмя, мцшащидя вя нязарят цзря гцввя вя васитяляри ващид бир республика гурумунда ъямляшдирмяк вя бу гурумун тяркибиндя фювгяладя щалларын гаршысынын алынмасы цзря республика мцшащидя вя нязарят системинин йарадылмасыдыр.
Сцлщ вя мцщарибя дюврляриндя ещтимал едилян фювгяладя щалларын прогнозлашдырылмасы, гаршысынын алынмасы, мящдудлашдырылмасы вя арадан галдырылмасы ишляри цзря республика сявиййясиндян башламыш обйектлярядяк бцтцн щакимиййят органларынын функсийалары вя мясулиййятинин мцяййян едиб дягигляшдирилмяси, онларын арасында фасилясиз гаршылыглы фяалиййятин тяшкил едилмяси тяляб олунур.
Мцасир дюврдя техноэен вя тябии фялакятляр тящлцкяси, онларын даьыдыъы нятиъяляринин мигйасы артдыгда, мцлки мцдафия юзцнцн ящямиййятиня эюря юлкянин силащлы мцдафиясиня бярабяр сявиййяйя йцксялир, бир сыра щалларда ися даща ваъиб ящямиййят кясб едир.
Буна эюря она йетирилян диггят ящалинин, игтисадиййатын, тябии мцщитин вя цмумиййятля, юлкянини ири мигйаслы фювгяладя щадисялярин тясириндян етибарлы сцрятдя мцщафизя едилмяси проблемляриня йетирилян диггят ъидди вя ящямиййятли олмалыдыр.
Садаланан бу проблемлярин мцвяфягиййятля щялли цчцн мцлки мцдафия мцщафизя системинин структуру вя функсийаларыны мцяййян едян щцгуги – норматив базаныны тякмилляшдирилмяси билваситя тясирли ганунла гябул едилмяси, сащя цзря ясаснамя, низамнамя вя тювсиййялярин дягигляшдирилмяси тяляб едилир.
Бу рясми сянядлярля мцяссисялярдя, йашайыш мянтягяляриндя, районларда, назирликляр вя идарялярдя мцлки мцдафия мцщафизя органларынын вя гцввяляринин функсийаларыны, мясулиййятинин дягиг мцяййянляшдирмяк, бу заман реэионларын мцлки мцдафия мцщафизясиня хцсуси диггят йетириб она цстцнлцк вермяк лазымдыр.
Бцтцн бу проблемляр щяйат фяалиййятиндя тящлцкясизлийин тяминаты сащясиндя апарылан фундаментал, елми вя тятбиги арашдырмалар комплексинин нятиъяляри ясасында щялл едиля биляр.