Moylar va maxsus suyuqliklar

 
 
Ishlatilishi. 
L  markali  dizel  yonilg’isi  atrof  havo  harorati  0
0
S  dan  yuqori,  Z  markali 
dizel  yonilg’isi  havo  harorati  minus  20
0
S  gacha,  A  markali  dizel  yonilg’isi  havo 
harorati minus 50
0
S gacha bo’lganda ishlatiladi. 
 
 
9.8. Gazli yonilg`ilar 
 
Mamlakatimiz yonilg’i bazasida gazsimon yonilg’i kattagina o’rin egallaydi. 
Undan  foydalanish  sanoatdagina  emas,  balki  avtomobil  tranportida  ham  yildan-
yilga  ortib  bormoqda.  Gazsimon  yonilg’i  boshqa  yonilg’i  turlariga  nisbatan  qator 
afzalliklarga  ega:  keng    tarqalgan,  arzon,  uning  katta  zaxiralari  mavjud,  u  havo 
bilan  osongina  aralashadi  (taqsimlanadi)  va  rostlanadi.  Gaz  yonilg’ilarni  issiqlik 
berishi  yuqori.  Ular  yonganida  yuqori  harorat  hosil  qiladi,  tarkibida 
korroziyalovchi  agressiv  moddalar  yo’q.  Gazsimon  yonilg’idan  foydalanish  juda 
qulay:  xonalar  ifloslanmaydi,  chunki  u  yonganda  qorakuya  va  smolalar  ajralib 
chiqmaydi,  kul  hosil  bo’lmaydi,  yonish  maxsullari  tarkibida  tirik  tabiat  uchun 
zaxarli moddalar yo’q.  
Gazsimon  yonilg’i  markazlashtirilgan  usulda saqlanadi , bu  esa  foydalanish 
uchun  qulay,  individual  omborxona,  maxsus  omborlar  talab  etilmaydi.  Gaz 
magistrallaridan  foydalanish,  ayniksa,  qattiq  va  suyuq  yonilg’i  zaxiralari  
bo’lmagan xududlar uchun juda muxim. 
Gazsimon 
yonilg’ilarning 
asosiy 
kamchiliklari, 
ularning 
portlovchanligidadir.  Agar  xavfsizlik texnikasi  hamda  yong’inga qarshi  xavfsizlik 
qoidalariga  rioya  qilinsa,  shuningdek  tavsiya  qilingan  tadbirlar  bajarilsa,  gaz 
ustanovkalaridan ishonchli va xavfsiz foydalanish mumkin. 

---

130 
 
Eng  yuqori  kaloriyali  gazlar(yonganida  20000  kJ/m
3
  yoki  5000  kkal/m
3 
issiqlik  chiqaradigan)ga  tabiiy  gazlar,  neft  gazlari,  yo’ldosh  gazlar,  shuningdek 
neftni qayta ishlashda olinadigan turli kreking gazlari  va boshqa gazlar kiradi.