Mualliflar: Abduraxmanov. P., fizika-matematika fanlari doktori, professor, Egamov U., fizika-matematika fanlari

qV
^Jto’g’ri. = ^jmj ^{— J}jm = Js ^(e ^ ^{— 1)}, (140. 13)

11. 
    - va (140.13) - ifodalar metall - yarim utkazgich kontaktining volt - amper xarakteristikasi deb ataladi va uning chizmasi 260 - rasmda keltirilgan.
    

450






260-rasm. Metall - yarim utkazgich kontaktining volt - amper
xarakteristikasi

131. 
     - §. Elektron - kovak (n - p) utish
     

Ikkita yarim utkazgich kristallarini bir - biriga to’g’ridan - to’g’ri tekkazish bilan elektron - kovakli utish xosil kilish mumkin emas. CHunki kristallar sirti oksidlangan bulishi mumkin, bundan tashkari, chegara sirtida yarim utkazgichlarning energetik spektriga ta’sir kiluvchi begona kirishmalar atomlari, xar xil ifloslanish va nuksonlar bulishi mumkin.
Elektron - kovakli utishni xosil kiluvchi, amalda, eng kup tarkalgan usullardan biri - diffuziya jarayonidir. Diffuziya jarayoni - gaz, suyuklik va kattik xolatda bulgan kirishma atomlarini yukori temperaturada yarim utkazgich kristall panjarasiga kiritishdan iborat. Masalan, n - turli yarim utkazgichga akseptor kirishma atomlarini yoki r - turli yarim utkazgichga donor kirishma atomlarini diffuziya usuli orkali kiritishdir.
Kirishmalarning ichkariga qanchalik kirganlik darajasi yoki n - p utishning chukurligi diffuziya jarayoni vakti va temperaturasiga bog’liqdir.
Ikki turli utkazuvchanlikka ega bulgan sohalarni ajratuvchi chegara elektron - kovakli utishni bildiradi.

261. 
     - rasmda ikki xil utkazuvchanlikdan iborat bulgan yarim utkazgichlar sohalari chegarasi keltirilgan va u MM tekislik bilan aniklanadi.
     

451




CHegaraning chap tarafida N_a - akseptor konsentratsiyali r - turli yarim utkazgich, ung tarafida esa, N_d - donor konsentratsiyali n - turli yarim utkazgich joylashgan.


m

261. 
     - rasm. Elektron kovakli utishning xosil bulishi
     

Akseptor va donor kirishmalarning konsentratsiyalarini bir - biriga teng deb xisoblaymiz:
Na = Nd = 10²² m -³ .
n - sohada asosiy tok tashuvchilar elektronlardan, r - sohada esa kovaklardan iboratdir. Asosiy tok tashuvchilar donor va akseptor kirishmalarning ionlashishi natijasida paydo bo’ladilar. Juda past bulmagan temperaturalarda bu kirishmalar tula ionlashgan bo’ladi,
n - sohadagi elektronlar konsentratsiyasi ⁿn₀ donor atomlari
konsentratsiyasiga teng bo’ladi (n ~ N_d ). r - sohada esa, kovaklar konsentratsiyasi akseptor atomlar konsentratsiyasiga teng bo’ladi