Muhammad al-xorazmiy nomidagi tоshkеnt aхbоrоt tехnоlоgiyalari univеrsitеti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TОSHKЕNT AХBОRОT TЕХNОLОGIYALARI UNIVЕRSITЕTI
«Kiberxavfsizlik va kriminalistika» kafеdrasi
INDIVIDUAL LOYIHA
Mavzu: Huquqni muhofaza qilish organlarining kiberxavfsizlikni oldini olishdagi oʻrni.

Bajardi: _______

Ilmiy rahbar: __________


Toshkent-2023
MUNDARIJA

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI 1
Bajardi: _______ 1
KIRISH 5
1-bob. KIBER XAVFSIZLIK MILLIY XAVFSIZLIKNING QO'SHIMCHI BO'LGANISHI 6
Kiber xavf " va "kiber tahdid" tushunchalariga asosiy yondashuvlar 6
1.2 Zamonaviy kibertahdidlar va kiberxavflarning omili sifatida raqamli infratuzilmani diversifikatsiya qilish 11
1.3 Xalqaro xavfsizlik kontekstida kibermakonda davlatlarning mas'uliyatli xatti-harakatlarini tartibga solish 18
2-bob. ZAMONAVIY DAVLATLAR MILLIY XAVFSIZLIK STRATEGIYASIDA KIBERXAVFSIZLIK VA KIBER TAHDILAR. 20
2.1 AQSh Milliy kiberxavfsizlik strategiyasi "Katta kibertahdidlar to'g'risida " 20
2.2 XXRning kiberxavfsizlik sohasidagi tahdidlar va tahdidlarga qarshi davlat dasturlari va strategiyalari 24
2.3 Evropa Ittifoqi davlatlarining kibermakondagi asosiy tahdidlar bo'yicha davlat kiberxavfsizlik strategiyalari 28
XULOSA 75
Dunyoda ro‘y berayotgan axborotlashtirish jarayonlari, tabiiyki, axborot texnologiyalaridan foydalanish sohalarini kengaytirib, hozirgi vaqtda jamiyat hayotining deyarli barcha jabhalariga kirib borgan va bu o‘z navbatida davlatlar xavfsizligiga yangi tahdidlarning paydo bo‘lishiga olib kelmoqda. Mavjud vaziyat global va milliy xavfsizlik tizimida kiberxavfsizlikning ahamiyatini oshirishga olib keladi, natijada kibertahdidlar va kibertahdidlarga qarshi kurashish masalasi hozirgi kunda dolzarb muammo hisoblanadi. Shu bilan birga, ilmiy jamoatchilikda “kibermakon”, “kiberxavfsizlik”, “kiberxavf” va “kibertahdid” atamalarining yagona ta’rifi , shuningdek, ayrim rivojlangan mamlakatlarning turli me’yoriy hujjatlarida, xususan, milliy kiberstrategiyalarda ham mavjud emas . , kiberxavfsizlik axborot xavfsizligi bilan bir xil deb hisoblanadi. 75
FOYDALANILGAN MANBALAR RO'YXATI 76

KIRISH

O‘tgan 30 yil davomida jamiyat hayotining deyarli barcha jabhalariga kirib kelgan axborot-kommunikatsiya texnologiyalari qator hodisa va jarayonlarning sababchisi bo‘ldi. IT texnologiyalarining rivojlanish darajasi ko'p jihatdan davlatning xalqaro maydondagi rolini belgilaydi. Jamiyatni global axborotlashtirish XXI asrda insoniyat tsivilizatsiyasi rivojlanishidagi ustun tendentsiyalardan biridir. Telekommunikatsiya tizimlari va yangi axborot texnologiyalari imkoniyatlarining tez ortib borishi insonning yashashi va hayoti uchun yangi axborot muhitini shakllantirishga olib keladi.
Biroq, bu hodisaning salbiy tomoni ham bor. Ko‘rinib turibdiki, axborot texnologiyalarining hayotning barcha jabhalariga jalb etilishi jamiyatni eng yangi texnologiyalarga qaram qilib qo‘yadi. Hozirgi vaqtda muhim infratuzilmaning xavfsizligi bevosita uning axborot va telekommunikatsiya komponenti ishlashining ishonchliligiga bog'liq. Qolaversa, zamonaviy axborot texnologiyalari o‘zining bir qator xususiyatlari va afzalliklariga ko‘ra jinoiy, terrorchilik va harbiy maqsadlarda qo‘llanilishi aniq. Shunday qilib , hozirgi vaqtda milliy va xalqaro xavfsizlikka tahdidlar ro'yxatida global va milliy darajada kiberxavfsizlikni ta'minlash muammosi birinchi o'ringa chiqdi.
Ushbu ishning dolzarbligi quyidagilar bilan bog'liq:
- Birinchidan, axborot texnologiyalari sohasidagi tub o'zgarishlar va ustuvorliklarning kibermakonga siljishi. Ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy maqsadlarga erishish uchun kompyuter texnologiyalari va Internet faol foydalanilmoqda.
- ikkinchidan, kibermakonning transmilliy tabiati, unda ishtirokchilar dunyoning istalgan nuqtasidan turli mamlakatlarning axborot tizimlariga tahdid solish imkoniyatiga ega, natijada ularga qarshi kurashishda yuqori samarali xalqaro hamkorlik zarur.
- uchinchidan, kiberjinoyatlar , kiberterrorizm va kiberekstremizm ko'lamining kengayishi , shuningdek, kibermakondan harbiy maqsadlarda foydalanish xavfi.
- to'rtinchidan, Rossiya Federatsiyasida kiberxavfsizlik bo'yicha yagona strategiyaning yo'qligi.