Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti g. Tulenova, D. Sagdullaeva
Download 4.43 Mb. Pdf ko'rish
|
Z0m2Y3xIsiTPCBv4SIeXYLrHBdo5K7T8Eh3vfQpX
|
317
tor ma’noda esa u kishilik tarixining muayyan bosqichi yoki ijtimoiy tuzumning aniq turini anglatadi. Kishilik jamiyati tabiat tadrijiy taraqqiyotining muayyan bir bosqichida vujudga kelgan ijtimoiy munosabatlar yig’indisidir. Kishilik jamiyati taraqqiyoti olamda ro’y berayotgan umumiy qonuniyat jarayonining muhim bir tarkibiy qismini tashkil etadi va u tabiatda ro’y berayotgan dialektik rivojlanish bilan bevosita bog’langandir. Tabiat taraqqiyotining oliy mahsuli bo’lgan jamiyatni kishilarning faoliyati yaratadi, shu bilan birga odamning o’zi ham jamiyat taraqqiyotining mahsulidir. Kishilik jamiyati odamlarning ishlab chiqarish faoliyati asosida vujudga kelgan. Ishlab chiqarish jarayonida kishilar o’zaro muayyan ijtimoiy aloqa va munosabatlarda bo’ladilar. Ishlab chiqarish munosabatlarining ja’mi ijtimoiy munosabatlar deb ataladigan narsani, ya’ni jamiyatni vujudga keltiradi, vujudga keltirganda ham tarixiy taraqqiyotning muayyan bosqichida turgai jamiyatni vujudga keltiradi. Ilmiy falsafa jamiyatga mavhum, g’ayri-tarixiy qarashga, ya’ni uni vaqt bilan va uning o’zi turgan muayyan taraqqiyot bosqichi bilan bog’lanmagan holda izohlashga asoslangan metafizik tushunishlardan, umuman jamiyat yo’q va bo’lmaydi, balki tarixiy taraqqiyotning muayyan bosqichida turgan, o’ziga xos xususiyatga ega bo’lgan jamiyat mavjuddir, deb hisoblaydi. Har bir ijtimoiy-iqtisodiy tuzum o’zining paydo bo’lish va rivojlanish qonunlariga egadir. Shu bilan birga ularning har birida jahon tarixining yagona bir jarayoniga bog’lovchi umumiy qonunlar ham amal qiladi. Insoniyat jamiyati tarixida turli ijtimoiy-iqtisodiy tuzumlar bir-birining o’rnini egallaydi. Taraqqiyot hech qachon to’xtab qolmaydi. Insoniyatga xos bo’lgan o’sish, o’zgarish va rivojlanish bir tuzumdan boshqasiga o’tish jarayonidagina emas, ayni paytda har bir tuzum doirasida quyi bosqichdan yuqori bosqichga tomon rivojlanish jarayoniga ham xosdir. Kishilik jamiyatining o’sishi, o’zgarishi va rivojlanishi o’tmishdan kelajakka |
