Mundarija: I. Kirish 4 II. Asosiy qism

 
 
 

---

13 
Siklogeksan orqali benzoldan fenol olish usuli 
Jarayon benzolni gidrogenlash, siklogeksanni oksidlanish (siklogeksanol va 
siklogeksanongacha) va oksidlanish mahsulotlarini fenolga katalitik 
degidrogenlash bosqichlarini o'z ichiga oladi: 
Fenol ishlab chiqarishning boshqa usullari ham mavjud. 
Jarayon 3 bosqichdan iborat: 
1- monoxlorobenzol (qariyb 5% polixlorobenzen aralashmasi bilan) va 
vodorod xlorid hosil bo'lishi bilan benzolni xlorlash: 
C6H6 + Cl2  C6H5Cl + HCl 
2- konsentrlangan NaOH eritmasi bilan monoxlorbenzolni gidrolizlash: 
C6H5Cl + 2NaOH  C6H5ONa + NaCl +H2O 
Bu jarayon katalizator bilan juda tez boradi. 
3- Fenolyatni xlorid kislota bilan sovunlash: 
C6H5ONa + HCl  C6H5OH + NaCl
Benzolni xlorid kislota ishtirokida oksidlasak: 
C6H5 + HCl + 0.5O2  C6H5Cl + H2O 
Xlorobenzolni suv bug‘I bilan 420 C da kremniy dioksidda kaltsiy fosfat 
ishtirokida gidroliz qilish: 

---

14 
Benzolni sulfirlash: 
C6H6 + H2SO4  C6H5SO3H + H2O 
Unga Na2SO3 ta‘sir qildiriladi: 
2 C6H5SO3H + Na2SO3  2 C6H5SO3Na + SO2 + H2O 
Natriybenzosulfonatga NaOH ta‘sir qildiriladi: 
C6H5SO3Na + 2NaOH  C6H5ONa + Na2SO3 + H2O 
2 C6H5ONa + SO2 + H2O  2 C6H5OH + Na2SO3 
Hosil bo‘lgan fenolning unumi 85-90 % ga teng. 
Benzol asosida fenol ishlab chiqarish texnologik sxemasi 
 
1-gidrirlash reaktori; 2-separator; 3-oksidlash reaktori; 4- siklogeksan 
kolonnasi; 5-degidrirlash reaktori; 6-otstoynik; fenol hosil bo’lish kolonnasi 

---

15 

---

16