Mundarija I. Kirish II bob. Asosiy qism

Spektroskopiyaning fan uchun ahamiyati . Spektral tahlil insoniyatga kimyoviy moddalarni ro'yxatdan o'tkazishning an'anaviy usullari bilan aniqlab bo'lmaydigan bir nechta elementlarni kashf etishiga imkon berdi. Bular rubidiy, seziy, geliy (u Quyoshning spektroskopiyasi yordamida topilgan - Yerda ochilishidan ancha oldin), indiy, galyum va boshqalar. Ushbu elementlarning chiziqlari gazlarning emissiya spektrlarida topilgan va ularni o'rganish vaqtida ular aniqlanmagan . Bu yangi, shu paytgacha noma'lum elementlar ekanligi aniq bo'ldi. Spektroskopiya metallurgiya va mashinasozlik sanoatining hozirgi turini, atom sanoatini, qishloq xo'jaligini shakllantirishga jiddiy ta'sir ko'rsatdi, bu erda u tizimli tahlil qilishning asosiy vositalaridan biriga aylandi.
4 . O’tish ehtimoli va atomlarning uyg’ongan holatlar bo’yicha taqsimlanishi
To’lqin uzunligini o’zgarishi harakat tezligiga bog’liq va Doppplar effekti deb ataydi . Spektral chiziqlarni kengaytiradigan bir necha effekt mavjud . Shulardan biri atomlarni o’zaro to’qnashuvlaridir . Moddaning zichligi yuqori atomlar bir – birlari bilan tez –tez to’qnashib turadilar va atomlarni uyg’ongan holatda bo’lish vaqtlari to’qnashuvlar orasidagi vaqt bilan belgilanadi . Spektral chiziqlar to’qnashuvlar natijasida kengayadi .
Spektroskopiya astrofizikada katta ahamiyatga ega bo'ldi . Koinotning tuzilishini tushunishda va mavjud bo'lgan hamma narsalar bir xil elementlardan iborat ekanligini tasdiqlashda ulkan sakrashni keltirib chiqardi, boshqa narsalar qatori Yerda ham mavjud. Bugungi kunda spektral tahlil usuli olimlarga Yerdan milliardlab kilometr uzoqlikda joylashgan yulduzlar, tumanliklar, sayyoralar va galaktikalarning kimyoviy tarkibini aniqlashga imkon beradi - bu ob'ektlar, albatta, katta masofa tufayli to'g'ridan-to'g'ri tahlil usullari uchun mavjud emas . Absorbsion spektroskopiya usulidan foydalanib, o'z nurlanishiga ega bo'lmagan uzoq kosmik ob'ektlarni o'rganish mumkin. Ushbu bilim kosmik ob'ektlarning eng muhim xususiyatlarini aniqlashga imkon beradi: bosim, harorat, strukturaning strukturaviy xususiyatlari va boshqa ko'p narsalar .