Mundarija ikp faniga kirish va nafas tizimi kasalliklari Tibbiyot dеontolgiyasi asoslari, «yatrogеniya»

ANAFILAKTIK SHOK

Allergen moddani organizmga qayta tushishidankelib chiqadigan holatdir. A\B va tana haroratining pasayishiga sabab bo’ladi. Markaziy nerv sistemasi funksiyasining izdan chiqishi, silliq mushak tolalarining spazmi kabi belgilar juda tez fursatda sodir bo’ladi. Anafilaktik shok organizimga dori preparatlari spetsifik diagnostika usullari qo’llanilgandagi posensibilizatsiyada bazan esa alimentar allrgeyadan kelib chiqadi.

Anafilaktik shok kelib chiqishi va davom etishi allergenning qaysi yo’l bilan kiritilganligiga bog’liq parenteral yuborilganda tez vujudga keldi. Ayniqsa vena ichiga dori preparatlarini qo’llaganda anafilaktik shok tez sodir bo’ladi. Odatda anafilaktik shok 1soatda kelibchiqadi, bundan tashqari rektal, teri ostiga va peroral peiparatlar qo’llanilganda xam kelib chiqadi.
Anafilaktik shok asosiy simptomlari—notinchlik, bosh og’rig’i, bosh aylanishi, quloqda shovqinlar eshitilishi, sovuq terlash ko’pgina hollarda “Kvinke shishi” va terida kuchli qichishish bilan kechadigan holatlar kuzatiladi. Bazan ko’ngil aynishi, yurak qisilishi, yutal (bronxospazm va hiqildoqda allergic shishlar tufayli) oshqozon-ichak sistemasi funksiyasi izdan chiqishi, qorin og’rishi, qusish, ich ketishi kuzatiladi. Midriaz, og’izdan ko’pik kelishi,sudurgi, defikatsiya,qindan ajralmalar ajralishi kuzatilishi mumkin.
Bemorning terisi va shilliq qavatlari ko’zdan kechirilganda sianoz shishlarni (o’pka yetishmovchiligi bo’lganda) ko’rish mumkin. Agar shok penitsillindan kelib chiqqan bo’lsa boshlang’ich alomatlari paydo bo’lgandan so’ng ham muskulorasiga (pensillinazoni) yuborish kerak og’ir axvollarda esa 250000-80000 T\B da vena ichiga yuborish mumkin. Bronxolitik preparatlardan (atropine sulfatning 0,5% 1ml eritmasi) antigistamin preparatlardan (1ml 2,5 %diprazin ) prednizalon genusuksinat 50-150 mg va diuritiklardan (2ml 1% furasimed). Agar gipoksiya asfiksiya holatlari kuzatilsa traxiyani intubatsiya yoki traxeostomiya qilib o’pka ventilyatsiysini taminlash mumkin. Qon aylanishi va nafas olishni tiklash maqsadida reanimatsiyali choralar ko’riladi.