Mundarija kirish; Art terapiya tushunchasi va mohiyati

Izoterapiya - art-terapiyaning eng mashhur va samarali usullaridan 
biridir. Bunda tasviriy sanʻatdan turli darajadagi ruhiy kasalliklarni 
davolash yoki shunchaki pedagogik maqsadlar uchun foydalaniladi. 
Foterapiyada koʻpincha rasm chiziladi, lekin loydan turli shakllar yasash, 
foto suratga olish, narsalarga bezak berish ham unga tegishli 
Ushbu uslub bolalar bilan ishlashda keng tarqalgan boʻlib, kattalar 
uchun ham samaralidir. Mashgʻulotlar ham individual, ham guruhli boʻlishi 
mumkin. Usul psixorreksiya, psixiatriya, terapiya, tibbiy psixologiya va 
ijtimoiy psixologiya amaliyotida keng qoʻllaniladi. 
Izoterapiya 3 ta fan - psixologiya, psixiatriya va sanʻatshunoslikni 
oʻz ichiga oladi. 1872-yilda ruhiy kasallarning ahvoli yomonlashganda 
ularda ushbu usulni qoʻllashni boshlashdi. Ammo ahvollari 
barqarorlashishi bilanoq, bemorlar darhol boʻyashni toʻxtatdilar. Psixiatr 
M. Simon va shifokor A. Arde usul asoschilari hisoblanadi. 
Izoterapiya individual yoki guruh tarzda oʻtkazilishi mumkin. Bu 
metod yoʻnalishlari: 
- 
mavjud tasviriy sanʻat asarlaridan bemorlar tomonidan tahlil va 
talqin qilish orqali foydalanish; 
- 
tasviriy sanʻatda mustaqil ijodiy faoliyatga undash. 
Izoterapiya tibbiyotning turli sohalarida: psixiatriya, terapiya va 
tibbiy va maxsus psixologiyada psixokorrektiv amaliyotda keng 
qoʻllaniladi. Tibbiyotda izoterapiyadan foydalanish orqali davolash va 
reabilitatsiya orqali hamda psixologiya - katta darajada tuzatish va 
profilaktika qilishimkoniyati vujudga keldi. 
Izoterapiya turli muammolarga duch kelgan bolalar bilan ishlashda ijobiy 
natijalar beradi: aqliy zaiflik, nutq qiyinchiliklari, eshitish buzilishi, aqliy 
zaiflik va autizm, ogʻzaki aloqa qiyinchiliklarida. Koʻp hollarda chizilgan 
davolash tasvir bolaga oʻz psixologik muammolar bilan yengish uchun 
yordam beradi, psixoterapevtik vazifani bajaradi. Bu holda tasvirlash 
terapiyasi, birinchi navbatda, bola shaxsining rivoji sifatida, uning dunyoga 

---

bo’lgan munosabatining ramziy ifodasi sifatida qaraladi. 
Bolalar 
bilan 
ishlashda 
psixoterapiyaning 
moslashuvchan 
shakllaridan foydalanish muhim ahamiyatga ega boʻlib, badiiy terapiya 
bolani yoʻqotish, tajriba oʻtkazish va nizoli vaziyat yoki ularning psixikasi 
uchun eng qulay usuldagi muammodan xabardor boʻlish imkoniyatini 
beradi. Bolaning oʻzi, odatda, unga nima boʻlayotgandan xabardor emas, 
shuning uchun u oʻzini juda tashvishli his qiladi. 
Rasm chizish bolaning oʻzini his qilishi va anglashiga imkon beradi, 
oʻz fikr va tuygʻularini erkin ifoda etadi, ziddiyatlardan va kuchli 
hissiyotlardan ozod boʻladi, oʻzi boʻlishga, orzu va umid qilishga yordam 
beradi. Rasm chizish orqali bola oʻz his-tuygʻulari va kechinmalari, istak 
va orzulariga urgʻu beradi, turli vaziyatlarda oʻz munosabatlarini 
qaytayuklaydi va ogʻriqsiz, baʻzi qoʻrqinchli, yoqimsiz va shikastli 
tasvirlar bilan aloqaga kirishadi.