Mundarija kirish bob. Elektron darslik yaratishning nazariy

Masala.
Sun’iy erga o‘tkazgich himoyasini hisobi
Turbaning diametri – d, m uzunligi – l_t m
Erning solishtirma qarshiligi – S
Mavsumiy koeffitsisenti yil davomida yerning solishtirma qarshiligini o‘zgartirish, K=1,3
Turbalarning yerga ko`milish chuqurligi t₀=0,8
Yerning o‘tkazgichning yo‘l qo‘yilgan qarshiligi R₃=10 Om Masalani yechish uchun ko‘rsatmalar.
1. Yakka turbasimon yerga o‘lchash moslamasinig tok oqimi qarshiligining tuzilishi quyidagicha.
ρ – tuproqning solishtirma qarshiligi

Rтp  2^lт _ln 2dl_т  12 ln 44hh llт_т  

 0.1 ln 22 _ 1 ln 41.8 2_{ } 0.038Om 23.142  0.035 2 41.8 2 
t – yer satxidan turbani o‘rtacha qismigacha bo‘lgan masofa t t₀ 0,5l_m  0.80.52 1.8soat

2. 
   Tuproq qarshiligini mavsumli o‘zgarishi bilan hisobi
   

R_тр  R_тр  К_с  0.0381.3  0.049Om

2. 
   Erga o‘tkazgichni zaruriy miqdori 222 trubadan foydalanish koeftsienti xisobga ogan holda _э ekranlashtirish yordamida ularni xisobga trubalar orasidagi
   

(a) masofasiga nisbatan ularning uzunligi tanlab olinadi ularning uzunligiga (l_т )
а
2 bo‘lganda э  0,450,6 lт
а
 3 bo‘lganda э  0,60,8 lт
R^тр 0.049
N    0.008
R₃ _э 100.6

4. 
   Qo‘shilgan palosalar uzunligi:
   

l_т 1,05а(N 1) 1.05*6*(0.0081)  6.2

4. 
   Qo‘shilgan palosalar tok oqimining qarshiligi
   

2 2
R_n   ln 2ln  0.1 ln 2*6.2  0.025Om
2l_n bt₁ 2*3.146.2 0.020.81 t₁  t₀ 0,5b  0.80.5*0.02  0.81soat
b – palosalar kengligi b0,020,06
t₁ – yer satxidan polosa yarmigacha chuqurlikdagi masofa

4. 
   Tuproq qarshiigining sezon bo‘yicha o‘zgarishi xisobi R_n  R_n К_с  0.025*1.3 0.325Om
   
5. 
   Barcha yerga o‘tkagich qurilmalaridagi tok oqimini qarshiligi.
   

Rтр Rn 0.0490.033
Rзк _{  } 0.029Om
R_тр _n  R_n_t 0.0490.80.0330.8
_n - qo‘shma polosa bilan yerga o‘tkazgich ekranirovkasini ijobiy hisobi. (_n 0,80,9)
_t - yerga o‘tkazgich ekranirovkasini nisbiy koeffitsienti. (_n 0,750,8) Berilgan:
l_m=2m
a=6m d=0.035m ρ=0.1 t₀=0.8 R_z=10 Om K_c=1.3 b = 0.02 η_e=0.6 η_n=0.8 η_t=0.8
YECHISH: t t₀ 0,5l_m  0.80.52 1.8

Rтp  2 lт ln 2dlт  12ln 44hhllтт   230.14.1 2 ln 02.0352  12ln 4411..8822  0.038Om
 
R_тр  R_тр К_с  0.0381.3 0.049 Om
R^тр 0.049
N    0.008
R₃ _э 100.6 l_т 1,05а(N 1) 1.05*6*(0.0081)  6.2 t₁  t₀ 0,5b  0.80.5*0.02  0.81
R_n   ln 2ln2  0.1 ln 2*6.22  0.025Om
2l_n bt₁ 2*3.146.2 0.020.81
R_n  R_n  К_с  0.025*1.3  0.325 Om
Rтр  Rn 0.0490.033
Rзк _{  } 0.029 Om
R_тр _n  R_n_t 0.0490.8 0.0330.8 Xulosa.
Sun’iy yerga o‘tkazgich himoyasini qarshiligi 0.029 Omga teng chiqdi.
XULOSA
Axborot asrida insoniyat tarixida sanoat va fan olamida olamshumul yutuqlar qo’lga kiritildi. Dunyoda axborot eng qimmat narsaga aylandi. Kompyuter ixtiro qilinishi insonlar bajaradigan yumushlarni yengillashishiga olib keldi. Fan, ta’lim sohalarida o’qitish o’rganishning zamonaviy vositalari joriy qilindi. Anashu vositalarni biri va deyarli eng ko’p qo’llaniladigani bu elektron darsliklardir.
Hozirda deyarli barcha sohaga barcha sohaning elektron qo’llanmalari mavjud. Lekin hammasini ham foydali deya olmaymiz. Ma’lumot undan insonlar foydalangandagina foydali bo’lishi mumkin. Shunday ekan elektron darsliklar tayyorlashda ham ana shu jihatga e’tibor qaratish zarur bo’ladi.
Elektron dasrliklar yatuvchi dasturlarning nomlari har xil, lekin ularni boshqarilish tamoyillari deyarli bir xil bo’ladi. Ularning ba’zilari qo’shimcha imkoniyatlari mavjudligi va ularda darslik tayyorlash qulayligi bilan farqlanadi.
Dastlab elektron darsliklar o’ta sodda ko’rinishga ega bo’lgan bo’lsa endilikda turli inson ruhiyatiga ta’sir etadigan tasviriy vositalar bilan boyimoqda. Bunday vositalarga turli animatsiya va video fayllarni kitish mumkin. Dastlab bu imkoniyatlar mavjud bo’lmagan. Vaqt o’tishi bilan Flash, 3D Max dasturlarini ishlab chiqilishi elektron darsliklar tayyorlashni yanada mazmundorroq va foydalanuvchiga mazmuni tushinarliroq bo’lishiga olib keldi. Bularning barchasi axborotlarni elektron usulda tezkor almashish va o’zlashtirish imkonini beradi.
Elektron darsliklar iqtisodiy tejamkorlikka olib keladi. Buning uchun tayyorlangan ma’lumotlar foydalanuvchiga kerakli bo’lishligi ahamiyatlidir. Dunyoda axborot ko’payib keganidan keraklilarini tanlab olish muammo bo’lib bormoqda. Ana shu holatlardan qochish maqsadida ko’plab nufuzli muassalar o’zlarining elektron darsliklarini imkon qadar asosiy va talaba o’zlashtirishi muhim bo’lgan ma’lumotlar bilan boyitmoqda.
Albatta bu jarayonda elektron darsliklar yaratuvchi dasturlarning o’rni ahamiyatlidir. Vaqt o’tishi bilan bunday dasturlarning imkoniyatlari kengaygan ko’rinishdagilari amaliyotda qo’llanilmoqda. Bunday dasturlar bozorida arzon bo’lgan, foydalanish uchun qulay va sifatli elektron darslik tayyorlovchi dasturlar turli ko’rinishlarni olmoqda.
Internetda bepul tarqatiladigan elektron darsliklar yaratuvchi dasturlar mavjud. Biroq hammasi ham sifatli bo’lgan elektron darslik yaratishda qo’l kelavermaydi. Ba’zi bir zaruriy imkoniyatlar bepul versiyada ishlamaydi. Bunday holatlarda o’sh dasturlarni sotib olgan yoki boshqa dastur qidirgan ma’qul.
Bitiruv malakaviy ishni bajarish davomida "PHP dasturlash tili" bilan puxta tanishdim. Uning qachon yaratilgani, tarixi, operatorlari, massivlar imkoniyatlarini puxta o’rgandim.
Kirish qismida elektron adabiyotlarning oliy ta’lim tizimida tutgan o’rni, turlari, yaratish usullari bilan tanishdim.
Analitik qismda dasturlash tilining operatorlarini ko’rsatish bilan kichik dasturlarni tuzishni o’rgandim. Dasturni tuzishning murakkab jixatlarini puxta o’rganishga xarakat qildim. Zamonaviy web dasturlash tillariga kiruvchi PHP dasturlash muxiti modullar bilan ishladim.
Zamonaviy dasturlash texnologiyalari PHP dasturlash muhitida dastur yozish foydalanuvchilar ishini engillashtirishini bildim.
Dasturlarni mustaqil tuzishni o’rganmoqchi bo’lgan foydalanuvchilar uchun yaratilgan PHP veb dasturlash tili elektron qo’llanmadan dars mashg’ulotlarda foydalansalar maqsadga muvofiq bo’lar edi.
Bitiruv malakaviy ishni bajarish bilan men kelgusida murakkab dasturiy mahsulotlar yaratishga xarakat qilish mumkinligini bildim. Kompyuterda mavjud bo’lgan dasturlashtirish tillari yordamida informatsiyalarni qayta ishlash mumkinligini bildim.
Ushbu bitiruv malakaviy ishini bajarish davomida axborotlarni elektron usulda almashish iqtisodiy tejamkor va o’zlashtirishga qulay ekanligini, ayniqsa elektron dasliklar o’quvchilarga o’qish jarayonida eng qulay ma’lumotlar to’plami bo’lishi mumkinligini tushunib yetdim.