Mundarija: Kirish I bob «Kalendar» atamasining paydo bo’lishi. Zamonaviy kalendarlar

Mundarija:


Kirish……………………………………………………………………………3
I BOB «Kalendar» atamasining paydo bo’lishi. Zamonaviy kalendarlar….6
1.1 Kalendarlar va ularning turlari……………………………………………..6
1.2 Xitoy va Hind kalendari ……………………………………………..….14
II BOB Hijriy yil hisobi....................................................................................17
2.Qadimgi Misr kalendarining o’ziga xos xususiyatlari .....................................17
2.2 Kalendarlar haqida …………........................................................................27
Xulosa…………………………………………………………………………..31
Foydalanilgan adabiyotlar……………………………………………………32
Kirish
Kurs ishining dolzarbligi. Vaqtning eng muhim xususiyatlaridan biri, uning bir tomonlama, ya’ni olg’a, kelajak tomonga yurishidir. Matematiklar ta’biri bilan aytganda, manfiy vaqt bo’lishi mumkin ham emas. Vaqtni o’lchash uchun soniya, daqiqa, soat, sutka, hafta, oy va yil birliklari qabul qilingan. Olingan va butun dunyo mamlakatlarida bir xil qabul qilingan. Aniq vaqtning asosiy manba astronomik kuzatishlardir. Maxsus asboblar yordamida yulduzlarni kuzatib, aniq vaqtni (soniyaning mingdan bir ulushlari aniqligida) topiladi.
Mavzuning o’rganilish darajasi. Hafta va uning barvaqt - tabiatdagi davriy hodisaga, Yerning o’z o’qi atrofida aylanish davriga nisbatan hisoblanadigan o’lchov birligidir. O’rta asr solnomachisi Dostoyevskiy, “yilning uzunligini - tabiat, oyning uzunligini -an’analar, haftaning uzunligini belgilaydi”, - deb yozgan edi.
Kurs ishining maqsadi. Vaqtning sun’iy birligi bo’lgan haftalar, qadimda uch, besh va yetti kundan iborat bo’lgan. Bobil va Shumer matnlarida yetti kunlik hafta mavjudligi haqida ma’lumotlar berilgan.
Kurs ishining vazifasi. Yetti tushkur hafta vaqt o’lchovi sifatida Sharqda Bobilda ishlatilgan. Rimda ham dastlab sakkiz kunlik hafta bo’lib, unga harfidan harfigacha bo’lgan nomlar berilgan. Rimda imperator Avgust davrida (miloddan avvalgi 63-milodning 14) kunlik hafta keng tarqalgan. Yetti kunlik hafta yahudiylardan misrliklarga, ulardan rimliklarga va so’ngra G’arbiy Yevropaga tarqalgan. Bobillilar yettini “qutlug’ soyu> deb hisoblaganlar. Bu sig’inish o‘sha davrda ma’lum bo’lgan beshta «sayyora” “planeta” yoki “daydib yuruvchilar” va ular katoriga qo’shib hisoblangan Oy va Quyosh bilan bog’liq bo’lgan. O’lar Yer atrofida yetti sayyora - Oy, Merkuriy, Venera, Quyosh, Mars, Yupiter va Saturn aylanadi, deb hisoblaganlar. Haftalarga sayyoralarning nomi berilgan. Bu nomlarni rimliklardan so’ngra, G’arbiy Yevropa xalqlari ham ko’llashgan. Lotincha, fransuzcha va inglizchada ularning ko’rinish-larini kuyidagi jadvalda ko’rish mumkin. Qadimda sayyoralarning nomi soatlarga ham berilgan. Bir haftada 168 soat (24x7) bo’lgan. Shanbaning birinchi soatini (shuningdek, 8, 15, 22 soatlarini) 23 soatini Yupiter, 24 soatini Mars boshqargan.