Мураккаб билиш жараёнларини экаспериментал ўрганиш

Хотира мавзусида ўтказиладиган тадқиқотлар

• 
  Иҳтиёрсиз эсда қолдиришТадқиқотнинг мақсади: эмоcионал ва бетараф тусдаги сўзларни иҳтиёрсиз эсда қолдиришни текшириш.Тадқиқот учун зарур жиҳозлар: бир қатор сўзлар: зулмат, куй, гам, фарёд, ўйин, огриқ, рўрринч, ижод, ритм, ҳаяжон, газаб, жўшрин, жанжал, рулф, тун, тугма, прическа, текислик, ойна, палто, қайин, қиргоқ, рум, шарф, дог.
  
• 
  Тадқиқотнинг бориши. Текширилувчи бир варар тозя қогозни кўндалангига буклаб 2 қисмга бўлади. Текширувчи юроридаги сўзларни ўриб беради. Синалувчи ўрилган сўзларни тинглаб бўлгач, уларни руйидагича тартибда ёзади; қогознинг чап томонига эмосионал тусдаги, ўнг томонига эса эмоcионал тусга эга бўлмаган, бетараф сўзларни ёзиб чиқади. Сўзлар ёзилган қогозни буклаб бир четга олиб рўяди.
  

Бевосита эсга тушириш

• 
  Айрим сўзлар ва бир-бирига алоқадоқ сўз бирикмаларининг бевосита эсга тушиқилишини текшириш.
  
• 
  Тадкирот учун зарур жиҳозлар: сўз ва сўз бирикмалари; бола — рўррор, даргазаб ўритувчи, оуир иш, ривожланиш, ҳато, байрам, уй, арл, шаҳар, кўр музикачи, фан, баландлик, ҳаракат, кўча, тинчлик.
  
• 
  Тадқиқотнинг бориши. Текширувчи текширилувчига бир нечта сўз ва сўз бирикмаларини Диққат билан эшитиб, ёдда тутишни таклиф қилади, сўнгра сўз ва сўз бирикмаларини секин ўриб беради. Текширилувчи ўрилаётган сўз ва сўз бирикмаларини тинглаш билан бирга уларни чизма тасвир орқали ифодалаб ҳам бериши керак. Ҳамма сўз ва сўз бирикмалари ўрилиб бўлгандан сўнг текширилувчи ўзи чизган пиктограмма (суратли, тасвирий ёзув) ларнинг тагига биринчисидан бошлаб, ўзи эсда олиб қолиши лозим бўлган сўзларни ёзиб чиқиши керак.
  

Сезги

• 
  Сезги акс эттириш жараёнларидан биридир. Теварак-атрофдаги нарса ва ҳодисаларнинг ҳар ҳил аъзоларга бевосита таъсир этиб туриши натижасида уларнинг турли белги ва ҳоссаларининг мияда акс эттиқилиш жараёнига сезги деб айтилади. Масалан, сезгилар орқали нарсаларнинг ранги, шакли, мазаси, вазни, ҳиди, товуши, ботиши ва ҳоказоларни акс эттириш мумкин. Сезгилар объэктив оламнинг субъэктив образидир, инсон билимларининг манбаидир.