Mustaqil ish mavzu: Poroshoklar texnologiyasida qo'llaniladigan asbob uskunalar ishlash prinsipi

MUSTAQIL ISH

Mavzu: Poroshoklar texnologiyasida qo'llaniladigan asbob uskunalar ishlash prinsipi

Reja:

• POROSHOKLAR TA'RIFI, TASNIFI VA XUSUSIY TEXNOLOGIYALARI
• POROSHOKLARNI TAYYORLASH BOSQICHLARI
• POROSHOKLARNING XUSUSIY TEXNOLOGIYASI

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

POROSHOKLAR TA'RIFI, TASNIFI VA XUSUSIY TEXNOLOGIYALARI

• Poroshoklar qadimdan ma'lum dori shakllaridan bo'lib, eramizdan oldingi 3000 yil aVYal ham tabobatda qo'llanilgan. Elaki dorilarning o'ta maydaligi ulaming ta'sir darajasining yuqori bo'lishini ta'minlaydi. Shu jihatdan elaki dorilar qattiq dori shakllari ichida yuqori ta'sir darajasiga ega dori hisoblanadi. Davlat farmakopeyasi ta'biri bilan aytganda, elaki dorilar - ichish va tana yuzasiga qo'llash uchun ishlatiladigan qattiq dori shaklli bo'lib, sochiluvchanlik xususiyatga ega bo'ladi.

Poroshoklar oddiy - (Pulveres simplices) bir dori moddasidan tashkil topgan yoki murakkab - ikki va undan ortiq ingrediyentdan iborat (pulveres compositi) bo'lishi mumkin. Undan tashqari kukunlar, ya'ni elaki dorilar alohida dozalarga bo'lib taqsimlangan (pulveres divisi) va taqsimlanmagan (pulveres indivisi) bo'ladi. Ichish uchun mo'ljallangan kukunlar asosan dozalangan usulda yoziladi yoki taqsimlangan bo'ladi, sirtga ishlatiladigan kukunlar esa taqsimlanmagan usulda beriladi. Kukunlarning boshqa dori shakllaridan quyidagi afzalliklari bor:

• Poroshoklar oddiy - (Pulveres simplices) bir dori moddasidan tashkil topgan yoki murakkab - ikki va undan ortiq ingrediyentdan iborat (pulveres compositi) bo'lishi mumkin. Undan tashqari kukunlar, ya'ni elaki dorilar alohida dozalarga bo'lib taqsimlangan (pulveres divisi) va taqsimlanmagan (pulveres indivisi) bo'ladi. Ichish uchun mo'ljallangan kukunlar asosan dozalangan usulda yoziladi yoki taqsimlangan bo'ladi, sirtga ishlatiladigan kukunlar esa taqsimlanmagan usulda beriladi. Kukunlarning boshqa dori shakllaridan quyidagi afzalliklari bor:
• I. Dori moddasi yaxshilab maydalanganligi sababli yuqori farmakologik faollikka erishish mumkin.
• 2. Tabletka va pilyulyalar (xab dorilar) bilan solishtirilganda elaki dorilarning tayyorlash texnologiyasi juda sodda.
• 3. Ixchamligi va saqlash davomida turg'unligi (suyuq dorilarga qaraganda).
• 4. Tarkibining xilma-xilligi kukun tarkibida organik, noorganik moddalar, o'simlik va hayvonlardan olingan kukun moddalar, kam miqdorda suyuqliklar hamda qovushqoq moddalar bo'lishi mumkin (kiritilishi mumkin).

2. POROSHOKLARNI TAYYORLASH BOSQICHLARI

• Poroshoklar tayyorLash - maydalash, elash, aralashtirish, dozalash va qadoqlash kabi jarayonlami o'z ichiga oladi. Keltirilgan jarayoniar kukun texnologiyasida to'la bo'lishi yoki ba'zi bir jarayoniaming bo'lish-bo'lmasligi dori tarkibi, uning qo'llanilishi va tarkibga kirgan dori moddalarning xususiyatlariga bog'liq bo'ladi. Kukuniaming maydaliIik darajasi, tayyorlanishi, qadoqlash usullari ham shu xususiyatlariga qarab tanianadi. Purkash, sepish uchun ishlatiladigan kukuniar o'ta maydalangan bo'lishi kerak.

Tish uchun ishlatiladigan (0,1 mm) kukuniarning ham maydalik darajasi shunga o'xshash. Tish kukunlari tarkibida yirik zarrachalaming bo'lishi tishning emal qavatini zararlashi mumkin. Hidlash uchun ishlatiladigan elaki dorilar zarrachalarining maydaligi o'rta me'yorda bo'lgani ma'qui (0,2 mm), chunki bun day kukunlar nafas yo'llarining tashqi qavatiga mo'ljallangan bo'lib, ulaming tomoq yo'llariga tush ish zarurati yo'q. Ishlatilishi oididan eritish uchun mo'ljallab beriladigan elaki dori tarkiblarini maydalash shart emas. Yaraga sepish uchun va jarohatlami davolash maqsadida ishlatiladigan kukunlar iloji boricha mayda qilib va aseptik sharoitda tayyorlanishi kerak. Agar issiqlikka chidamli bo'lsa, ulami sterillab berish zarur.

POROSHOKLARNING XUSUSIY TEXNOLOGIYASI

• Qiyin maydalanadigan moddalarga yod, kamfora, mentol, timol, fenilsalitsilat, benzonaftol, salitsilat kislota, tetraborat natriy, streptosid va boshqalar kiradi. Bularni maydalash uchun uchuvchan erituvchilar ishlatiladi. Erituvchilar sifatida spirt, efir, spirt-efir aralashmasi ishlatiladi.

Rp.: Camphorae 0,1 Sacchari 0,2 Misce fiat pulvis Da tales doses N 6 Signa. Bitta poroshokdan 3 mahal ichilsin.

pasporti: Kamfora 0,6 g 0,1*6=0,6g

Qand poroshogi 1,2g 0,2*6 =1,2 mumumiy =0,6+ 1 ,2=1 ,8g m 1 ta poroshokning og'irligi =1,8"6=0,3 g

Tayyorlanishi: hovonchaga 1,2 g qand kukuni soli nib maydalanadi va u kapsulaga olib quyiladi. So'ngra hovonchada 0,6 g kamfora bir necha tomchi etil spirti bilan birga maydalanadi, maydalash, to erituvchi uchib ketgunga qadar davom ettiriladi. Keyin unga ozozdan kapsuladagi olib qo'yilgan qand kukuni qo'shib aralashtiriladi, toki bir xil poroshok hosil bo'lguncha. Tayyor poroshok 6 ta pergament qog'ozga O,Jg dan qadoqlanadi. So'ngra qog'oz xaltachaga joylashtirilib, yorlig'i yopishtiriladi.

To'zg'uvchi moddalar bUao poroshoklar tayyorlash

• Agar murakkab poroshoklar tarkibiga to'zg'uvchi moddalar kirsa (magniy oksid, talk, kaolin va boshqalar), bunday poroshoklarni tayyorlashda to'zg'uvchi moddalar eng oxirida qo'shiladi va uzoq aralashtirilmaydi. Chunki poroshokiarni yo'qotish miqdori me'yoridan ortiq bo'lib qolish ehtimoli mavjuddir.
• Rp.: Magnii oxydi

Vismuthi subnitratis ana 0,15

Misce fiat pulvis

Da tales doses N 1 0

Signa. Kuniga bitta poroshokdan 3 mahal ichiLin. Pasporti: magniy oksid 1,5 g 0,15*10=1,5g Vismut subnitrat 1,5 gg 0,15*10=1,5g mumumiy =1,5+1,5=3,0 m 1 ta poroshokning og'irligi =3"10=0,3 g

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT