Muxammadjonova g. M., Hamdamova n. A. Enzimologiya

 
Allosterik markaz fermentning past molekulali qismi bo’lib substratga 
ta’sir qiladi. (1963 yilda Mono aniqlagan) 
 

---

42 
 
 
 
 
Izofermentlar 
Izofermenlar – bu fermentlar molekulyar va genetik informastiya jihatdan 
bir xil tuzilgan o’xshashdir. Izofermentlar molukulyar massasi, aminokislota 
tarkibi, termik stabilligi, optimal p, substratning o’ziga xosligi bilan farq qiladi.
Masalan, kreatinkinaza fermenti M va B kichik bo’limlardan tashkil topgan 
izomerik shakllaridir. 
Kreatinkinaza-1 V tipi miya hujayralarida uchraydi; 
Kretinkinaza-2 M va V tipi miokarda faollikka ega bo’ladi;
Kreatinkinaza-3 asosan M tipi bo’lib sklet hujayralarida uchraydi 

---

43 
Multiferment kompleksi 
Multiferment majmuasida bir nechta fermentlar bitta kompleksga birlashib, 
reakstiyalarni borishini amalga oshiradi, unda reakstiyalar ketma ket tarzda amalga 
oshiriladi. 
Masalan, piruvat degidrogenaza majmuasi (piruvat degidrogenaza) piruvatni 
astetil-KoA ga aylantiradi. 
Ayrim fermentlarning molekulyar massalari. 
FERMENT 
MOLEKULYAR
MASSA 
Ribonukleaza 
13 700 Da 
Sitoxrom S 
15 000 
Tripsin 
23 800 
Pepsin 
32 000 
Gksokinaza 
45 000 
Ishqoriy fosfataza 
80 000 
Laktatdegidrogenaza 
140 000 
Aldolaza 
142 000 
Katalaza 
248 000 
Glutamatdegidrogenaza 
336 000 
Ureaza 
480 000 
Piruvatdegidrogenaza kompleksi 
4 500 000