N. A. Egamberdieva n. A. E g a m b e r d ie V a

bosqichi tem uriylar davri bilan bogMiq. Am ir Tem ur o ‘z davlatining 
poytaxti qilib Samarqand shahrini tanlagach, u erda obodonlashtirish 
va qurilish ishlarini boshlab yubordi. 1371-1373 yillarda hozir 
m a’muriy binolar joylashgan tepalik (Tepa q o ‘rg ‘on)da o ‘z arkini 
qurdiradi. Tem ur davrida, ark -»shahri darun», shaham ing devor bilan 
oM-algan qolgan qismi esa «hisor» deb ataldigan. Samarqand shahri 
m ustahkam va baland mudofaa devori bilan o ‘rab olingan. Mirzo 
Boburning m a’lum otiga k o ‘ra, uning ustida otliq bemalol yura olgan. 
M udofaa devorning tashqi aylana qismi keng boMib, chuqur handaq 
bilan m ustahkam langan.
Ark hududi 34 gadan ortiq boMgan, Ark devorining balandligi 8 metr, 
pastdan eni 3 metrdan ortiqroq qilib tiklangan. Shahar arkida 2 ta 
darvoza boMgan. Ark va undagi binolari pishiq gMsht va xom gMshtdan 
qurilib, bezashda m arm ar tosh, ganch, yog'och hamda turli xil sirlangan 
koshinlardan keng foydalanilgan.
132

---

Arkda hukumat idoralari, masjid va madrasalar, shohona uy-joylar, 
15 ming jildli noyob kitoblarni o‘zida jam lagan ulkan kutubxona, Am ir 
Temurning 
xazinasi, 
taxti, 
zarbxona, 
aslahasozlik 
ustaxonalari, 
hammom, hovuz, zindon va boshqa binolar joylashgan. Shuningdek, 
unda madaniy-maishiy binolar, suv inshootlari, yashil zona, gulzorlar, 
hunarmandchilik ustaxonalari, do‘konlar va savdo rastalari tartib bilan 
joylashtirilgan. Ark ichida davlatning asosiy qarorgohi boMgan 
K o‘ksaroy hamda B o‘stonsaroy joylashgan.
K o‘ksaroy tuzilishi jihatidan to ‘rt qavatli boMib, go‘zal naqshlari 
betakror boMgan. Ushbu saroyning bezaklarida ko‘k zangori rangdagi 
sirkor koshinlar ko ‘p ishlatilganligi sababli K o‘ksaroy deb ataganlar. 
Unda saltanatning muhim tadbirlari o ‘tkazilgan. Jumladan, xonni taxtga 
o ‘tqazish yoki uni taxtdan olish kabi marosimlar, elchilar, shahzodalarni, 
oliy maqomdagi mehmonlarni shu saroyda qabul qilganlar.