N. A. Egamberdieva n. A. E g a m b e r d ie V a
t a ’lim vazirligining 2010 y il 21 oktyabrdcigi 396-sonli buyrug'iga
Download 6,16 Mb. Pdf ko'rish
|
t a ’lim vazirligining 2010 y il 21 oktyabrdcigi 396-sonli buyrug'iga
asosan nashrga tavsiya qilindi. ISBN 978-9 943-10^ 465-5 © «Fan va texnologiya» nashriyoti, 2011. KIRISH 0 ‘tmish kelajakni belgilaydi - deydi dono xalqimiz. Haqiqatan ham o'tm ishda yuz bergan har bir voqea, hodisa bugungi kun uchun poydevor vazifasini o ‘taydi. Ayniqsa, xalqlam ing m a’naviyatini shakllantirishda, ulam i ruhan boyitishda o ‘tm ish voqealarining o ‘rni beqiyosdir. 0 ‘tmishni o ‘rganishda arxeologiya va tarix fanlari muhim o‘rinni egallaydi. Ular mustaqil fan sohalari bo'lsada, bir-biri bilan chambarchas bog‘liq. Ular bir obyektni, y a ’ni o ‘tmishni turli uslublarda tadqiq qiladilar. 0 ‘tmish voqealarini tarix yozm a va moddiy manbalar asosida o ‘rgansa, arxeologiya asosan, moddiy manbalar-topilmalar asosida o ‘rganadi. Kishilik jam iyati tarixini tiklashda arfxeologiyaning o ‘mi beqiyosdir. Arxeologiya qadimgi moddiy m adaniyat manbalarini o ‘rganish jarayonida turli uslublardan, ayniqsa aniq fanlam ing yutuqlaridan unumli foydalanadi. Bu fanlar - geografiya, geologiya, botanika, zoologiya, kimyo, biologiya, fizika, antropologiya, etnografiya, toponimika, astronomiya va boshqalardir. Arxeolog olim lar OM .Islomov va K.A.Kraxmal 0 ‘rta Osiyo mintaqasining o ‘ziga xos geologik tuzilishini, y a’ni tog‘lik, adirlik va pasttekisliklardan iborat ekanligini hisobga olib, undagi geotektonik va geomagnit hodisalarni radiom agnit metodlari orqali o‘rgandilar. Natijada olimlar pasttekisliklardagi kimyoviy o ‘zgarishlar tog‘lik hududiarga nisbatan sekin kechishini isbotladilar va paleolit davri yodgorliklari uchun ilgari belgilangan sanalarni 500-600 ming yilga qadimiylashtirdilar. Bu esa, jahon miqyosida katta yangilik bo‘ldi. Arxeologiyada qadimgi davrlar tarixi tabiiy-geografik sharoit bilan bog‘liq holda tadqiq qilinadi. Arxeologiyada bu «ekofakt» va «artefakt» tushunchalari bilan ishlatiladi. «E ko fakt» - insonlarni qurshab turgan tabiiy-geografik muhit omillaridir. Inson tabiiy muhitga m oslashib hayot kechiradi. Hayot tarzi uchun zarur boMgan narsalarni tabiatdan oladi va yashash tarziga xos madaniy izlar qoldiradi. Arxeologlar xuddi shu madaniy izlar orqali insoniyatning o ‘tmishini tiklaydi. |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling